Dış Ticaret Mayıs 2017

Dış Ticaret
Dış ticaret açığı Mayıs ayında 2016 yılının aynı ayına göre %43,3
artarak 7,3 milyar $ oldu.
12 aylık birikimli dış ticaret açığı ise Mayıs ayında 59,5 milyar $
düzeyine yükseldi (Nisan 2017: 57,2 milyar $).
İhracat Mayıs ayında yıllık bazda %12,5 artışla 13,6 milyar $, ithalat da
%21,7’lik artışla 20,9 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. İthalattaki artışın ihracata
göre daha fazla olması nedeniyle ihracatın ithalatı karşılama oranı %65,1’e
(2016 Mayıs: %70,4) geriledi.
Mayıs ayında dış ticaret açığının genişlemesinde Nisan ayında olduğu gibi
altının da içinde yer aldığı kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ithalatındaki sert artış
(%237) belirleyici oldu. Ayrıca hem enerji fiyatlarındaki görece yüksek seviyeler
hem de daha fazla ham petrol tüketiminden dolayı mineral yakıtlar ve yağlar
(enerji) ithalatındaki artış (%38) dış ticaret açığındaki bozulmayı hızlandıran
diğer bir unsur oldu. Nitekim büyümeyle uyumlu olarak yılın ilk 5 ayında Türkiye
miktar bazında önceki yılın aynı dönemine kıyasla %17,1 daha fazla ham petrol
ithalatı gerçekleştirdi. Bu dönemde gemi ve suda yüzen araçların ithalatında
gerçekleşen %538’lik artış da dikkat çekti. Diğer taraftan ihracatın lokomotifi
konumunda bulunan motorlu kara taşıtları yılbaşından bu yana güçlü
görünümünü sürdürdü. Motorlu kara taşıtları ihracatı Mayıs ayında yıllık bazda
%31,7, ilk beş ayda ise %27,0 artış gösterdi. Bunlara ek olarak hava ve uzay
taşıtları ihracatı Mayıs’ta %759 oranında artarak ihracata 452 milyon $’lık katkı
yaptı.
Mayıs ayında net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerindeki negatif etkisi
artarak devam etti. Mayıs ayındaki 1,6 milyar $ negatif etkiyle birlikte 12 aylık
birikimli altın ticaret açığı 1,4 milyar $’dan 3,5 milyar $’a yükseldi. Öte yandan 12
aylık birikimli enerji açığı ise 672 milyon $ artışla 27,2 milyar $’a yükseldi.
Mayıs 2017
Dış Ticaret İstatistikleri (Milyar USD)
OcakMay.16
12-aylık
toplam
May.17
12-aylık
toplam
Nis.17
(Milyar USD)
May.17
May.16
Ocak May.17
Dış Ticaret Açığı
7,3
5,1
24,8
21,5
59,5
57,2
Enerji
2,6
1,9
12,6
9,4
27,2
26,5
Enerji Dışı
4,7
3,2
12,2
12,0
32,3
30,7
13,6
12,1
64,3
58,7
148,1
146,6
Toplam İhracat
Enerji
0,4
0,2
2,0
1,2
4,0
3,9
Enerji Dışı
13,3
11,9
62,3
57,5
144,1
142,7
Toplam İthalat
203,9
20,9
17,2
89,1
80,2
207,6
Enerji
2,9
2,1
14,7
10,6
31,2
30,4
Enerji Dışı
18,0
15,1
74,5
69,6
176,4
173,5
Altın İhracatı
0,6
1,1
3,2
4,1
7,3
7,8
Altın İthalatı
2,1
0,6
6,0
1,7
10,8
9,2
Altın Ticareti (net)
-1,6
0,5
-2,8
2,5
-3,5
-1,4
Altın
12 Aylık
Enerji
Aylık, Enerji
Milyar Açığı
USD)
milyar $ Açığı (12
60
50
40
30
27,2
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
Mayıs 17
Eylül 16
Ocak 17
Mayıs 16
Eylül 15
Ocak 16
Mayıs 15
Eylül 14
Ocak 15
Mayıs 14
Eylül 13
Ocak 14
Mayıs 13
Eylül 12
Ocak 13
Mayıs 12
Eylül 11
Ocak 12
Mayıs 11
Eylül 10
Mayıs 10
Eylül 09
Ocak 11
Dış Ticaret Açığı
(12USD)
aylık)
Görünümü
(Milyar
110
100
90
80
70
59,5
60
56,0
50
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
40
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
Mayıs 17
Eylül 16
Ocak 17
Mayıs 16
Eylül 15
Ocak 16
Mayıs 15
Eylül 14
Ocak 15
Mayıs 14
Eylül 13
Ocak 14
Mayıs 13
Eylül 12
Ocak 13
Ocak 12
Mayıs 12
Eylül 11
Ocak 11
Mayıs 11
30
Eylül 10
Mayıs ayıyla birlikte dış ticaret açığı son 5 ayın 4’ünde artış gösterdi. Özellikle
petrol fiyatlarının geçen yıl ortalamasının üzerinde seyretmesi ve altın ithalatının
5 aylık dönemde %250’nin üzerinde artması bu genişlemede etkili oldu. Bununla
birlikte demir-çelik ihracatında gözlenen artış ve otomotiv sektörü ihracatındaki
güçlü görünüm ise dış ticaret açığındaki genişlemeyi sınırlandırdı. Son dönemde
iç talebi desteklemek amacıyla gevşetilen makroihtiyati tedbirlerin etkisiyle
önümüzdeki dönemde enerji dışı ithalattaki artışın devam edeceğini
düşünüyoruz. Öte yandan bazı Arap ülkelerin Katar’a yönelik yaptırımların
ardından Katar’a olan ihracatımızın Mayıs ayı itibariyle artışa geçeceğini tahmin
ediyoruz.
Dış $Ticaret
milyar
Mayıs 10
Ülke bazında incelendiğinde, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yapılan ihracat
Mayıs ayında da %185 artış kaydederek en fazla ihracat yapılan ikinci ülke
konumunu korudu. Bu gelişmede, BAE’ye gerçekleştirilen altın ihracatı
belirleyici oldu. Ayrıca ABD ve Irak’a yapılan ihracat hacmindeki artışlar öne
çıktı. Bu dönemde Almanya 1,2 milyar $ ile en fazla ihracat yapılan ülke olma
konumunu sürdürürken bu ülkeyi 1 milyar $ ile BAE ve 858 milyon $ ile ABD
izledi. İthalatta ise ilk sıraya 1,9 milyar $ ile Çin yerleşirken bu ülkeyi Almanya
(1,8 milyar $) ve Rusya (1,5 milyar $) takip etti.
Ocak 10
20
Avrupa Birliği’ne (AB) yapılan ihracat yıllık bazda %4,4 artarak 6,1 milyar $
düzeyinde gerçekleşti. AB ülkelerine yapılan ihracattaki artışın sınırlı kalmasına
bağlı olarak Bölge’ye yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı 2016 Mayıs
ayında %48,5 iken 2017 Mayıs ayında %45’e geriledi.
http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp
1
1
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa Can BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
Cihangir DİNÇER
0216 503 5826
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat
gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz.
Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere
dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim
şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp
2