Dış Ticaret En fazla ihracat yapılan ülke 1,2 milyar $ ile Almanya olurken bu ülkeyi 874 milyon $ ile İngiltere, 833 milyon $ ile BAE ve 796 milyon $ ile Irak izledi. İthalatta ise ilk sırayı 2 milyar $ ile Çin alırken bu ülkeyi 1,8 milyar $ ile Almanya, 1,3 milyar $ ile Rusya ve 878 milyon $ ile İtalya izledi. Kas.15 4,1 4,3 50,4 57,2 56,6 56,8 Enerji 2,2 2,2 21,5 30,7 24,1 24,2 Enerji Dışı 2,0 2,0 28,9 26,5 32,5 32,6 12,8 11,7 129,8 132,1 141,5 140,4 Toplam İhracat Enerji 0,3 0,4 2,8 4,2 3,2 3,3 Enerji Dışı 12,6 11,3 127,0 127,9 138,4 137,1 Toplam İthalat 197,2 16,9 16,0 180,2 189,2 198,2 Enerji 2,4 2,6 24,3 34,8 27,3 27,5 Enerji Dışı 14,5 13,3 155,9 154,4 170,9 169,7 Altın İhracatı 0,6 0,1 7,9 7,4 7,9 7,4 Altın İthalatı 0,5 0,2 4,9 3,1 5,2 5,0 Altın Ticareti (net) 0,1 -0,1 3,0 4,2 2,7 2,4 Altın 12 Aylık Enerji Aylık, Enerji Milyar Açığı USD) milyar $ Açığı (12 60 50 40 30 Kasım 16 Mart 16 Temmuz … Kasım 15 Mart 15 Temmuz … Kasım 14 Mart 14 Temmuz … Kasım 13 Mart 13 Temmuz … Kasım 12 Mart 12 Temmuz … Kasım 11 Mart 11 Temmuz … 24,1 20 Kasım 10 AB ülkelerine yönelik ihracat Kasım ayında yeniden yükselişe geçti. Bölge’ye yapılan ihracat yıllık bazda %6,6 artarak 6,0 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. AB’ye yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı %46,7 seviyesine gerilemesine rağmen (2015 Kasım: %48,0) en büyük ihracat pazarımız olmayı sürdürdü. Diğer taraftan ülkeler bazında incelendiğinde, Birleşik Arap Emirlikleri’ne yönelik ihracattaki %225’lik artış dikkat çekti. Kas.16 Mart 10 Kasım ayında net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerinde 0,1 milyar $ pozitif etkisi oldu (2015 Kasım: -0,1 milyar $). Enerji açığındaki iyileşme Kasım ayında hız kesse de 12 aylık birikimli enerji açığı 0,1 milyar $ daralarak 24,1 milyar $’a geriledi. 12-aylık toplam Eki.16 (Milyar USD) Temmuz … Kasım ayında ihracatın artmasında altın ihracatı ve motorlu kara taşıtları belirleyici oldu. Motorlu kara taşıtları ihracatı yıllık bazda %18,8 oranında artışla en fazla ihracat yapılan sektör olmayı sürdürdü. Ayrıca altının da içinde yer aldığı kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ihracatının %167 artması dikkat çekti. Elektronik ve tekstil sektörleri ise zayıf performanslarını sürdürdü. Öte yandan ithalat tarafında kazanlar ve makinalar (%+11,9) Kasım ayında en fazla dış alım yapılan ikinci sektör olurken 11 ay itibariyle ilk sıradaki yerini korudu. Elektrikli makine ve cihazlar (%+24,5) ile kıymetli ve yarı kıymetli taşlar (%+98,1) ithalatları da yıl boyunca olduğu gibi Kasım’da da güçlü kalmaya devam etti. Bununla birlikte en fazla ithalat yapılan sektör olsa da arz fazlası ve zayıf küresel talebin baskıladığı mineral yakıtlar ve yağlar (%-8,1) ithalattaki artışın sınırlı kalmasını sağladı. 12-aylık toplam Kas.16 Dış Ticaret Açığı Kasım 09 İhracat yıllık bazda %9,7’lik artışla 12,8 milyar $, ithalat ise %6’lık artışla 16,9 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. İhracattaki artışın daha fazla olmasına bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı Kasım ayında %75,7 seviyesine yükseldi (2015 Kasım %73,1). OcakKas.15 Ocak Kas.16 Mart 09 12 aylık birikimli dış ticaret açığı da Kasım’da 56,6 milyar $’a geriledi (2016 Ekim: 56,8 milyar $). Dış Ticaret İstatistikleri (Milyar USD) Temmuz … Dış ticaret açığı Kasım ayında 2015 yılının aynı ayına göre %4,1 azalarak 4,11 milyar $ oldu (beklenti: -4,10 milyar $). Kasım 2016 Dış Ticaret Açığı (12 USD) aylık) Dış Ticaret Görünümü (Milyar milyar $ 110 100 90 80 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü 70 59,4 56,6 60 50 12 Aylık Dış Ticaret Açığı 40 Altın Hariç Dış Ticaret Açığı Kasım 16 Mart 16 Temmuz 16 Kasım 15 Mart 15 Temmuz 15 Kasım 14 Mart 14 Temmuz 14 Kasım 13 Temmuz 13 Mart 13 Kasım 12 Temmuz 12 Mart 12 Kasım 11 Temmuz 11 Mart 11 Kasım 10 Temmuz 10 Mart 10 30 Kasım 09 Enerji ithalatında devam eden gerileme, birikimli dış ticaret dengesine olumlu yansımaya devam ediyor. Buna karşılık petrol fiyatlarında son dönemde yaşanan yükseliş enerji ithalatındaki geri çekilmenin sonuna yaklaştığımızı işaret ediyor. Ayrıca politika yapıcıların iç talebi canlandırmak amacıyla attığı adımlar enerji dışı ithalatı artırarak dış ticaret açığının yükselmesinde etkili olabilir. Diğer taraftan Rusya’yla olan ilişkilerdeki normalleşme ve döviz kurundaki yükselişin fiyat rekabetine katkısı önümüzdeki dönemde ihracatı pozitif yönde etkileyebilir. Bu varsayımlar altında Aralık ayında birikimli dış ticaret açığının yatay bir seyir izlemesini ve 2017 yılında kademeli olarak yükselişe geçmesini bekliyoruz. http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 1 1 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü arastirma@halkbank.com.tr Mustafa Can BASMACI 0216 503 5348 Muharrem BAYKARA 0216 503 5394 Cihangir DİNÇER 0216 503 5826 UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 2