Dış Ticaret Haziran 2017

Dış Ticaret
İhracat Haziran ayında yıllık bazda %2,3 artışla 13,2 milyar $, ithalat ise %1,5’lik
azalışla 19,2 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. İthalattaki daralmaya bağlı olarak
ihracatın ithalatı karşılama oranı %68,7’ye (2016 Mayıs: %66,1) yükseldi.
Haziran’da dış ticaret açığının daralmasında ihracatın lokomotifi konumunda olan
motorlu kara taşıtları ihracatındaki artışın hız kazanması belirleyici oldu. Motorlu
kara taşıtları ihracatı Haziran ayında yıllık bazda %21,7, ilk altı ayda da %26 artış
gösterdi. Ayrıca hava ve uzay taşıtları ihracatı Mayıs ayında olduğu gibi Haziran’da
da ihracata desteğini sürdürdü. Bu kalem %478 oranında artarak ihracata 306
milyon $’lık ek katkı yaptı. İthalat tarafında ise kazanlar, makinalar (%-20), elektrikli
makine ve cihazlar (%-14,8) ve demir-çelik ithalatındaki (%-14,8) düşüşler toplam
ithalatın bu dönemde daralmasında önemli rol oynadı. Diğer taraftan altının da
içinde yer aldığı kıymetli ve yarı kıymetli taşlar ihracatındaki azalmaya karşın
ithalatın %216 artması dış ticaret açığındaki iyileşmeyi sınırlandırdı. Ayrıca mineral
yakıtlar ve yağlar (enerji) en fazla ithalat yapılan kalem olmayı sürdürdü. Haziran
ayında petrol fiyatlarının geçen yıl ortalamasının altında seyretmesine rağmen
enerji ithalatı, miktar bazında daha fazla petrol tüketilmesine bağlı olarak
Haziran’da sadece %8,9 artış gösterdi.
Net altın ticaretinin dış ticaret dengesi üzerindeki negatif etkisi Haziran ayında da
devam etti. Haziran ayındaki 1,3 milyar $ negatif etkiyle birlikte 12 aylık birikimli
altın ticaret açığı 3,5 milyar $’dan 5,1 milyar $’a yükseldi. Öte yandan 12 aylık
birikimli enerji açığı ise 153 milyon $ artışla 27,3 milyar $’a yükseldi.
Avrupa Birliği’ne (AB) yapılan ihracat yıllık bazda kayda değer bir değişim
göstermeyerek 6,2 milyar $ düzeyinde gerçekleşti. AB ülkelerine yapılan ihracatın
sabit kalmasına bağlı olarak Bölge’ye yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı
2016 Haziran ayında %48,5 iken 2017 Haziran’da %47,5’e geriledi.
Ülke bazında incelendiğinde, Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) yapılan ihracat
Haziran’da %47 artış kaydederek en fazla ihracat yapılan ikinci ülke konumunu
korudu. İlk 6 ayda ise bu ülkeye yapılan ihracat %152 arttı. Bu dönemde ABD’ye
yapılan ihracat hacmindeki artış (%41) öne çıkarken İngiltere’ye yapılan ihracatın
%27 azalması dikkat çekti. Almanya 1,3 milyar $ ile en fazla ihracat yapılan ülke
olma konumunu sürdürürken bu ülkeyi 896 milyon $ ile BAE ve 886 milyon $ ile
ABD izledi. İthalatta ise ilk sırada 1,9 milyar $ ile Çin bulunurken bu ülkeyi Almanya
(1,6 milyar $) ve Rusya (1,4 milyar $) takip etti.
Net altın ticaretinde belirginleşen negatif etkinin Mayıs ayının ardından Haziran’da
da devam etmesine rağmen dış ticaret açığının azalması pozitif bir gelişme oldu.
Yılın ilk yarısı değerlendirildiğinde ise motorlu kara taşıtları ihracatı güçlü
görünümünü sürdürürken hem enerji fiyatlarındaki görece yüksek seviyeler hem de
daha fazla ham petrol tüketiminden dolayı enerji ithalatındaki artış dış ticaret
açığına olumsuz yansıdı. Böylece dış ticaret açığı yılın ilk yarısında %10 artarak
30,9 milyar $ düzeyine ulaştı. Mayıs-Haziran döneminde enerji fiyatlarının geçen yıl
ortalamasının altına gerilemesi ise enerji açığının dış ticaret açığı üzerindeki
olumsuz etkisini azalttı. Son dönemde EUR/USD paritesindeki artışın ihracat
kanalıyla dış ticaret dengesine olumlu yansımasını bekliyoruz. Ancak 2016
Temmuz ayı Brent petrol fiyatları ortalamasının 41,6 $/varil olması sebebiyle enerji
açığının Temmuz’da daha fazla arttığını görebiliriz. Bu çerçevede, dış ticaret
açığının yılın ikinci yarısında benzer performans göstererek yılı 62 milyar $
seviyelerinde kapatacağını tahmin ediyoruz.
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
OcakHaz.16
12-aylık
toplam
Haz.17
12-aylık
toplam
May.17
(Milyar USD)
Haz.17
Haz.16
Ocak Haz.17
Dış Ticaret Açığı
6,0
6,6
30,9
28,1
58,9
59,5
Enerji
2,2
2,1
14,9
11,5
27,3
27,2
Enerji Dışı
3,8
4,6
16,0
16,6
31,5
32,3
13,2
12,9
77,5
71,6
148,4
148,1
Toplam İhracat
Enerji
0,3
0,3
2,3
1,5
4,1
4,0
Enerji Dışı
12,8
12,6
75,1
70,1
144,3
144,1
Toplam İthalat
207,6
19,2
19,5
108,3
99,7
207,3
Enerji
2,5
2,3
17,2
12,9
31,4
31,2
Enerji Dışı
16,6
17,1
91,1
86,7
175,9
176,4
Altın İhracatı
0,6
0,8
3,9
5,0
7,1
7,3
Altın İthalatı
2,0
0,6
8,0
2,2
12,2
10,8
Altın Ticareti (net)
-1,3
0,3
-4,1
2,8
-5,1
-3,5
Altın
Enerji
Açığı (12
Milyar Açığı
USD)
12 Aylık,
Aylık Enerji
milyar $
60
50
40
30
27,3
20
Ekim 09
Şubat 10
Haziran 10
Ekim 10
Şubat 11
Haziran 11
Ekim 11
Şubat 12
Haziran 12
Ekim 12
Şubat 13
Haziran 13
Ekim 13
Şubat 14
Haziran 14
Ekim 14
Şubat 15
Haziran 15
Ekim 15
Şubat 16
Haziran 16
Ekim 16
Şubat 17
Haziran 17
12 aylık birikimli dış ticaret açığı ise Haziran ayında 58,9 milyar $
düzeyine geriledi (Mayıs 2017: 59,5 milyar $).
Dış Ticaret İstatistikleri (Milyar USD)
Dış Ticaret Görünümü
(Milyar
Dış Ticaret Açığı
(12USD)
aylık)
milyar $
110
100
90
80
70
60
58,9
50
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
40
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
53,8
30
Haziran 10
Ekim 10
Şubat 11
Haziran 11
Ekim 11
Şubat 12
Haziran 12
Ekim 12
Şubat 13
Haziran 13
Ekim 13
Şubat 14
Haziran 14
Ekim 14
Şubat 15
Haziran 15
Ekim 15
Şubat 16
Haziran 16
Ekim 16
Şubat 17
Haziran 17
Dış ticaret açığı Haziran ayında 2016 yılının aynı ayına göre %9,1
azalarak 6,0 milyar $ oldu.
Haziran 2017
http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp
1
1
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa Can BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
Cihangir DİNÇER
0216 503 5826
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat
gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz.
Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere
dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim
şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp
2