PowerPoint Sunusu - video.eba.gov.tr

BESİN ZİNCİRİ VE ENERJİ AKIŞI
AYNUR PEHLİVAN
11-A 801
BESİN ZİNCİRİ



Doğada canlılar başka bir canlıyı besin olarak
kullanırken kendileride başka canlıların besini
olurlar. Canlıların birbirlerini tüketmelerine göre
sıralanmaları ile oluşan zincire besin zinciri denir.
Zincirin her halkası ayrı bir tür tarafından
oluşturulur. Ancak hiçbir zaman doğada tek sıralı
zincire rastlanmaz. Bir canlı besin olarak birden
fazla türü kullanırken kendiside birden çok türün
besini olur. Bu durum zincirlerin birbirine
karışıp beslenme ağları oluşturmasına neden olur.
Besin zincirleri ile canlılar arasında
organik madde ve enerji akışı gerçekleşir.
BESİN ZİNCİRİ
Dünyadaki bütün canlılar yaşamlarını
sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç
duyar.
Dünyada besin üretmek için gerekli
olan her türlü madde (su,oksijen,azot
vb.) bulunur. Bu maddelerin canlılar
tarafından kullanılabilmesi için
organik besinlere (karbonhidratlar,
proteinler, yağlar) dönüştürülmesi
gerekir. Bitkiler , algler, bazı
bakteriler fotosentez yoluyla
inorganik maddeleri organik besinlere
dönüştürülebilen canlılardır. Bu
dönüşümün gerçekleşmesi için güneş
enerjisine ihtiyaç duyulur.
Bitkiler, karbondioksit ve suyu kullanarak güneş enerjisi
yardımıyla glikoz ve oksijen üretir.
 Güneşten gelen enerji, fotosentez yapan canlıların
ürettikleri besinlerde depolanır. Besin maddeleri canlılar
tarafından tüketildiğinde enerji, bu canlılara geçer.
Böylece enerji, beslenme yoluyla bir canlıdan diğerine
aktarılmış olur. Bitkilerde besin olarak depolanan
enerji, bir besin zinciri biçiminde tüm canlılara dağılır.

BESİN ZİNCİRİNDEKI CANLI TÜRLERİ 3 GRUBA
AYRILIR;
1-)ÜRETİCİLER (OTOTROFLAR)
2-)TÜKETİCİLER (HETERETROFLAR)
3-)AYRIŞTIRICILAR (SAPROFİTLER)
Ayrıştırıcılar besin zincirine her halkadan
katılabilirler, çünkü her tür canlının atığını ve leşini
ayrıştırırlar.
%10 YASASI
Her halkadan bir üst
halkaya aktarılan organik
besin ve enerjinin oranı
canlının kendisi için
kullandığının 9 da 1' idir. Yani
toplam enerjinin yüzde 10'u
bir üst halkaya taşınır. Buna
da yüzde 10 yasası denir.
.
Besin zincirinde enerjinin
bir gruptan diğerine
aktarıldığı her halka bir
beslenme seviyesini
oluşturur. Besin zinciri
boyunca aktarılan
enerjinin büyük bir kısmı
o canlının yaşam
gereksinimleri için
kullanılırken geriye kalanı
zincirin bir sonraki
halkasına aktarılır.
ENERJİ PİRAMİDİ
Besin zincirinin her bir
halkasındaki canlıların birey
sayılarının karşılaştırılmasıyla
enerji piramidi oluşur. Bu
nedenle enerji piramidinin ilk
katında üreticiler ve son
katında yırtıcı canlılar
bulunur.
Çürükçüller her bir katla
ilişki halindedir.
Güneşten alınan ışık enerjisi
1. kattan yukarıya doğru
besinler içerisinde
aktarılmaktadır.
 Enerji
piramidinde, aşağıdan yukarıya doğru her
kattaki;

1-)Canlı sayısı azalır,
2-)Tür sayısı azalır,
3-)Toplam besin ve enerji miktarı azalır,
4-)Vücutta biriken artık oranı artar,
şeklinde değişmeler görülür.
 Enerji
piramidin her bir katındaki besin ve
enerjinin bir kısmı canlının yaşamında kullanılırken
depo edilen miktarı sonraki katlara aktarılır.
ENERJİ AKIŞI
ENERJİ AKIŞI
Canlılar
tüm yaşamsal
faaliyetlerini sürdürebilmeleri
için enerjiye ihtiyaç duyar.
Ekosistemdeki enerji akışı
güneşten gelerek üreticiler,
otçul tüketiciler, etçil
tüketiciler ve ayrıştırıcılara
doğru tek yönlüdür.


Besin zincirinin başlangıcında üreticiler bulunur. Çünkü
bu canlılar güneş ışığını doğrudan kullanabilirler.
Üreticiler güneş enerjisini dönüştürüp bünyelerinde
tutabilirler. Bu yetenekleri sayesinde kendi besinlerini
kendileri üretebilirler.
Besin zincirinde tüketici denen canlı grupları da vardır.
Her canlı yaşamını sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç
duyar. İşte besin zincirindeki tüketici canlı grubundaki
canlılar ise bu enerji ihtiyacını üreticilerden
karşılarlar. Yani besinlerini kendileri yapamaz,
dışarıdan hazır olarak alırlar.