haber bültenđ

HABER BÜLTENĐ
24 Ocak 2006
Haber Özetleri
Irak
•
Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Sadettin Ergeç, Irak'ta 15 Aralık 2005
tarihinde yapılan ve bugün açıklanan parlamento seçimlerinin sonuçlarının
gerçeği yansıtmadığını savundu. Ergeç, şöyle konuştu: "Biz bu seçim
sonuçlarını kabul etmiyoruz. Bu netice doğruyu yansıtmıyor. Irak'ta bir millet
yok edilmeye çalışılıyor. Biz de yok olmamak için mücadele edeceğiz. Irak'ta
ulusal muhafızlar, koalisyon ve polis güçleri Türkmenlerin karşısında duruyor.
Biz Irak'ın birliğini ve Kerkük'ün özel bir statü kazanmasını istiyoruz." Seçimler
esnasında yaşanan ihlalleri raporlar halinde Bağdat'ta yeni kurulan seçim
komisyonuna sunduklarını; ancak sonuç elde edemediklerini ifade eden Ergeç,
"Türkmenler en az 10 sandalye bekliyordu. Bu neticeyi beklemiyorduk. Her
şey planlı şekilde yapıldı", dedi. Seçim sonuçlarının açıklanmasından sonra
Kerkük'te sokağa çıkma yasağının uygulanmaya başlandığını bildiren Ergeç,
"Seçimde yapılmayan uygulamalar, seçim sonuçlarının açıklanmasıyla
yapılmaya başlandı. Sokağa çıkma yasağının ne zamana kadar süreceğini
bilmiyoruz", dedi. (www.kerkuk.net)
•
Irak’ta hükümet kurma çalışmaları devam ederken, Irak Kürdistan Demokrat
Partisi (IKDP) lideri Mesud Barzani, Kürtlerin, Iraklı herhangi bir grupla
kurulabilecek bir ittifak için, anayasanın uygulanması, federal ve demokratik
Irak ilkesine bağlı kalınması ve Kerkük'ün “Kürdistan”a ilhakı koşullarını
aradıklarını söyledi. Irak Uzlaşma Cephesi, kısa süre önce yayınladığı bir
bildiride, siyasi gruplar arasında olabilecek ve Irak'ın bütünlüğünü hedef alarak
mevcudiyetine zarar getirecek hiçbir anlaşma veya pazarlığın kendileri
açısından saygıyla karşılanmayacağını, bunun kökenleri ve eğilimleri ne olursa
olsun Iraklıların muhalefeti ve tepkisiyle karşılanacağını açıklamıştı. Cephenin
bildirisinin devamında şu görüşler yer aldı: "Ayrı bölgeler konusunu gündeme
getirmek veya anayasanın değiştirilemeyeceğini söylemek için elverişli bir
ortam bulunmamaktadır. Çünkü hem Ulusal Meclis toplanmış değil hem de
seçimlerle ilgili şaibeler giderilmiş değil. Irak mevcut koşullar altında birlik ve
beraberliğe, yaralarını sarmaya ve ayrılık eğilimlerini körükleyecek her türlü
hareketten kaçınmaya ihtiyaç duymaktadır." (ORTADOĞU GAZETESĐ)
•
Kürdistan Parlamentosu, Kürdistan’da yeni hükümeti kurması için Neçirvan
Barzani’ye teklifte bulundu. KYB, Başbakan Yardımcılığı görevi için Arslan
1
Bayız’ı aday gösterdi. Kürdistan Bölge Başkan Yardımcılığı için ise Kosret
Resul’un aday gösterileceği bildirildi. (EL-ZAMAN GAZETESĐ)
•
KDP tarafından yapılan açıklamaya göre, iki KDP üyesi Musul’da kimliği
belirsiz kişiler tarafından öldürüldü. (ALQUDS GAZETESĐ)
•
Birleşik Irak Đttifakı içinde, yeni Başbakan adaylığı için dün başlayan
müzakerelerin bugün de devam ettiği bildirildi. Başbakanlık için gösterilen dört
aday; Đbrahim El-Caferi, Nedim El-Cabiri, Adil Abdulmehdi ve Hüseyin ElŞehristani’dir. (EL-SABAH GAZETESĐ)
•
Birleşik Irak Đttifakı üyesi Abbas El-Beyati, Irak’ın başbakan adayının bu hafta
sonu açıklanacağını bildirdi. (www.ninanews.com)
•
“El-Sabah El-Cedid” Gazetesi’nin yayınlanan haberde, Irak Uzlaşma Cephesi
üyesi Tarık El-Haşimi’nin Irak Meclis Başkanlığı için aday gösterileceği
açıklandı. (EL-SABAH EL-CEDĐD GAZETESĐ)
•
Maram hareketine üye olan partiler, Maram Hareketi’ni Ulusal Cephe’ye
dönüştürmenin kararını aldılar. Ulusal Cephe’nin iç tüzüğünün ve iç yapısının
gelecek günlerde belirleneceği açıklandı. (EL SABAH EL-CEDĐD GAZETESĐ)
•
Đtalyan Haber Ajansı “Aki”’ verdiği haberde, El-Anbar şehrinde dört direnişçi
grup, El-Kaide’yle iş birliğini durdurduklarını ilan etti. Bu dört direnişçi grup
şunlardır:
1. Đslam Ordusu
2. Mücahitler Ordusu
3. El-Anbar Devrimcileri
4. 20 Devrim Tugayları (www.iraq-ina.com)
•
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu üyesi Adil El-Lami’nin yaptığı açıklamaya
göre Seçim Kurulu, seçimde kazanan Baasçıların adlarını değiştirdi. Bunların
arasında Irak Ulusal Listesi’nden kazanan Adnan El-Cenabi ve Rasim ElAvvadi’nin olduğu bildirildi. (IRAK HABER AJANSI)
•
El-Hayat gazetesinde yayınlanan bir haberde, Irak içinde ve dışındaki Baasçı
grupların birleşme hazırlığı içinde oldukları bildirildi. Bu birleşmenin bir kongre
ile gerçekleştirileceği ve bu kongrenin bir Arap ülkesinde yapılacağı bildirildi.
(EL-HAYAT GAZETESĐ)
•
Irak devrik lideri Saddam Hüseyin’in yargılandığı davaya bakan özel mahkeme
için yeni başkan atandı. Yeni başkanın 65 yaşındaki Rauf Reşid Abdurrahman
olduğu bildirildi. Kürt olan Abdurrahman, Süleymaniye’ye bağlı Halepçe
doğumludur. (www.iraq-ina.com) (EL-SABAH GAZETESĐ)
•
Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, 23 Ocak Pazartesi günü yaptığı
açıklamada Irak’ta yeni hükümetin kurulması için müzakerelerin bugün
başlayacağını bildirdi. (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ)
2
•
Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu üyesi Hüseyin El-Hindavi’nin
açıklamasında seçim sonuçlarına göre kadınlar 230 sandalyenin 5’ini
kazanmışlardır. Bunun anlamı; kadınların meclisin %25’ine erişmek için 18
sandalyeye daha ihtiyacı olduğudur. Bu sebeple 45 sandalyenin 18’inin
kadınlara verileceği açıklandı. (www.kerkuk.net)
•
Đngiltere Başbakanı Tony Blair, 24 Ocak Pazartesi günü yaptığı açıklamasında
Iraklıları ulusal bir hükümet kurmaya davet etti. (www.iraq-ina.com)
•
Irak'ın başkenti Bağdat'ta bazıları komando üniformalı silahlı kişiler, kentin bir
Sünni mahallesindeki evlere ve camiye baskın düzenledi. Baskınlarda 3 kişinin
öldüğü bildirildi. Polis yetkilisi Binbaşı Felah El-Muhammedavi, onlarca silahlı
adamın, kentin kuzeyinde bulunan Tubci mahallesindeki evlere ve camiye
girerek, 22 kişiyi götürdüklerini söyledi. El-Muhammedavi, Iraklı komandoların
üniformalarını giymiş olan silahlı kişilerin Đçişleri Bakanlığına bağlı güçler olup
olmadığının bilinmediğini söyledi. Sünni Irak Uzlaşma Cephesi'nin üst düzey
yetkilerinden Haris El-Ubeydi, olayı kınayarak, olayın daha çok şiddete yol
açacağı uyarısında bulunurken, Tubci mahallesinde yüzlerce Sünni öç
çağrılarıyla havaya ateş açarak gösteri düzenledi. (AA)(AP)
•
Litvanya, Irak'ta görev yapan askerlerinin sayısını yaklaşık yarıya indiriyor.
Savunma Bakanı Gediminas Kirkilas, Irak'ın Hille kenti yakınında Polonya
askerleriyle birlikte görev yapan 110 askerden 50'sinin görev süresinin
dolacağı bu ayın sonunda ülkeye döneceğini söyledi. Hükümetin, dönen
askerlerin yerine yenilerini göndermeme kararı aldığını belirten Kirkilas, kalan
60 askerin Irak'ın güneyindeki Basra'da Danimarka askerleriyle birlikte görevini
sürdüreceğini kaydetti. (AA)(AP)
•
200 Türk şirketinin faaliyet gösterdiği ve yılda 2 milyar dolarlık ihracat yapılan
Kuzey Irak’ta Akbank ve Vakıfbank’ın temsilcilik veya şube açmak için Iraklı
yetkililerle görüşmelere başladığı bildirildi. Irak’ta çalışma iznini ilk olarak
geçen yıl Ziraat Bankası almıştı. Ancak kamu bankası olması ve güvenlik
sorunları sebebiyle faaliyete geçememişti. (ZAMAN GAZETESĐ)
Orta Doğu
•
ABD ve AB üçlüsü Almanya, Fransa ve Đngiltere'nin, Uluslararası Atom Enerjisi
Kurumu (UAEK) Başkanı Muhammed El-Baradey'e mektup yazarak, Đran'ın
nükleer programına ilişkin 2 Şubat toplantısına kadar bir rapor hazırlamasını
istedikleri, El-Baradey’in ise bunu reddettiği bildirildi. El-Baradey'in ''Đran'ın
nükleer programı ve Đran'daki gelişmeler konusunda hazırlayacağı raporu,
kurumun 6 Mart günü yapılması planlanan olağan yönetim kurulu toplantısına
sunmak istediğini'' belirten diplomatik bir kaynak, ''ABD ve AB üçlüsünün
Đran'ın nükleer dosyasını bu kez BM Güvenlik Konseyi'ne havale etmekte
kararlı olduklarını, bu nedenle de El-Baradey’in konuya ilişkin raporunu 2
Şubat günü yapılacak olağanüstü yönetim kurulu toplantısına sunmakta ısrar
ettiklerini'', söyledi. Bu arada, ABD ve AB üçlüsünün, 2 Şubat toplantısına
sunmak üzere, Đran'ın nükleer dosyasının BM Güvenlik Konseyi'ne
sunulmasını talep eden yeni bir karar tasarısı hazırladıkları öğrenildi. Güvenilir
diplomatik kaynaklar, içeriği henüz açıklanmayan karar tasarısına destek
3
bulmak amacıyla ABD ve AB üçlüsünün Rusya ve Çin ile yoğun temaslarda
bulunduklarını, ''yeni karar tasarısının da 2 Şubat günü yapılacak olan yönetim
kurulu olağanüstü toplantısında üye 35 ülkenin oylamasına sunulacağını'',
belirttiler. (AA)
•
ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Đran'ın nükleer planlarına karşı
uluslararası camiada güçlü bir fikir birliği olduğunu, Tahran'la konuşarak
sorunu çözmek için zamanın dolduğunu söyledi. Đtalya Dışişleri Bakanı
Gianfranco Fini'yle görüşmesinden sonra açıklama yapan Rice, bir sonraki
adımda, Đran meselesinin BM Güvenlik Konseyi'ne taşınması gerektiğini
söyledi. Rice, Đran'ın tavırları nedeniyle, konuyu ''konuşmak'' için zamanın
dolduğunu ve Avrupa'nın müzakerelerinin çıkmaza girdiğini belirterek,
''Herhangi bir biçimde yeni tartışmalara yer olduğunu düşünmüyorum'', diye
konuştu. ABD'nin, Đran'a askeri bir müdahalede bulunup bulunmayacağı
yolundaki bir soru üzerine Rice, ''Diplomatik yöntemler konusunda ısrarlıyız;
ancak Başkan her olasılığı saklı tutuyor'', dedi. (AA)(REU)
Kafkasya ve Orta Asya
•
Azerbaycan Enerji Bakanı Natıg Aliyev ile Gürcistan Enerji Bakanı Niko
Gilaurini, Bakü'de bir araya gelerek, Gürcü tarafına verilen doğal gaz miktarını
arttırma konusunu ele aldı. Azerbaycan Yakıt ve Enerji Bakanlığı'ndan yapılan
açıklamaya göre, görüşmede Azeri tarafının Gürcistan'a günde toplam 4
milyon metreküp doğal gaz vermesi konusunda anlaşma sağlanırken, dün
gönderilmeye başlanan gazın da Gürcistan'a ulaştığı kaydedildi. Daha önce
Azerbaycan'dan günde 2 milyon metreküp gaz alan Gürcistan, Rusya'dan
Gürcistan ve Ermenistan'a doğal gaz ulaştırılmasında kullanılan iki boru
hattının Kuzey Osetya kesiminde birkaç gün önce meydana gelen patlama
nedeniyle, ülke genelini etkileyen enerji kriziyle karşı karşıya kalmıştı. Aynı
patlamada Gürcistan'a elektrik taşınmasında kullanılan yüksek gerilim hattı da
devreden çıkmış, bunun üzerine Tiflis Bakü'den, enerji üretimi ve ısınmada
kullanılmak üzere fazladan doğal gaz ve elektrik talebinde bulunmuştu. (AA)
•
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Türkmenistan Devlet Başkanı
Türkmenbaşı'nın, gaz ve enerji alanındaki iş birliği konularını görüştükleri
bildirildi.
Putin,
temaslarda
bulunmak
üzere
Moskova'ya
giden
Türkmenbaşı’yla görüşmesinde yaptığı açıklamada, ''Gaz üretimi ve
ulaştırması alanındaki iş birliğimizin genişletilmesi yönündeki önerinizi,
kesinlikle destekliyorum. Enerji iş birliği alanımızın en önemli unsurlarından
biri'', dedi. Rusya ve Türkmenistan arasındaki ilişkilerin son derece iyi şekilde
geliştiğini kaydeden Putin, ''Đkili ticaretimizde de geçen yıl büyüme kaydettik'',
diye konuştu. Türkmenbaşı da yaptığı açıklamada, Rusya'yı ziyaret etme
teklifini büyük bir memnuniyetle karşıladığını belirterek, ''Türkmenistan,
Rusya’yla gaz verilmesi, gaz üretimi ve Türkmen petrolünün pazarlanması gibi
enerji alanındaki birçok projedeki sarsılmaz iş birliğini sürdürecek'' dedi.
Türkmenistan ve Rusya'nın, gaz ihracat ağını doğudan Avrupa'ya kadar
genişleteceğini söyleyen Türkmenbaşı, ''Bu (iş birliği) barış ve enerji
güvenliğinin çıkarınadır'', diye konuştu. (AA)
4
•
Rusya ile Ukrayna arasında doğal gaz konusundaki söz savaşı devam ediyor.
Rusya doğal gaz tekeli Gazprom, Ukrayna'yı ''anlaşmayla kendisine düşenden
fazla gaz çekerek, Avrupa'ya gönderilen doğal gaz miktarının azalmasına yol
açmakla'' suçladı. Gazprom ihracat sorumlusu Aleksandr Medvedev,
''Ukrayna'nın topraklarından geçen boru hatlarından fazladan doğal gaz
çekmekle, Gazprom'un uluslararası müşterilerine olan yükümlülüklerini
tümüyle yerine getirmesini engellediğini'' iddia etti. (AA)(REU)
•
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'da bulunan Kıbrıs Rum
yönetimi lideri Tasos Papadupulos’la görüşmesinde yaptığı açıklamada,
Rusya'nın BM mekanizmaları çerçevesinde Kıbrıs sorununun çözümünde
etkin rol almaya devam edeceğini belirterek, ''Kıbrıs sorunu konusunda görüş
alışverişinin yararlı olacağına inanıyorum'', dedi. (AA)
Diğer Haberler
•
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Sean McCormack, ABD Dışişleri Bakanı
Condoleezza Rice ile Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Yiğit Alpogan'ın
görüşmesinde, ana hatlarıyla Kıbrıs, Irak, Đran ve Türkiye-AB ilişkilerinin ele
alındığını belirterek, Đran'ın nükleer silah sahibi olmasının, bölgenin istikrarına
büyük ölçüde zarar vereceğine ve Đran'ın bütün komşuları ve dünya için de
kaygı kaynağı olduğuna dikkat çekti. McCormack, Kıbrıs konusunda da, ''BM
Genel Sekreteri Kofi Annan'ın planına dayanan bir çözümü destekliyoruz.
Daha önceki girişim (Rumların referandumunda) reddedildi. Ancak, soruna
çözüm bulunabileceğine yönelik umudumuz sürüyor. Uygun çözüm yolunun
Annan planına dayandığına inanıyoruz. Dolayısıyla bu konu üzerinde
çalışmaya devam edeceğiz'' diye konuştu. Sözcü, Türkiye ile ABD arasında iyi
ilişkilerle dolu uzun ve derin bir tarih bulunduğunu ve iki ülkenin ortak
sorunlara yönelik birlikte çalışacağını söyledi. (AA)
Dünya Basını
Financial Times gazetesinin iç sayfalarındaki haberin başlığı, "Türkiye, yazar
aleyhine açılan davayı düşürdükten sonra Kıbrıs konusunda harekete
geçiyor." Gazete, yazar Orhan Pamuk aleyhine "Türklüğü alenen aşağılamak"
suçundan açılan davanın düştüğünü duyuruyor. Financial Times'a göre
böylece, Türkiye'nin imajına zarar veren ve Avrupa Birliği'yle ilişkilerde çatlağa
yol açma tehdidi olan bir adli serüven son buldu. Gazete, bu olayın hemen
ardından Türkiye'nin bugün Kıbrıs'taki çıkmazın aşılabilmesi için yeni bir
girişim açıklayacağını belirtiyor. Financial Times'a konuşan Ankara'daki
diplomatlar, bu iki gelişmenin Avrupa Birliği'yle müzakerelerdeki bazı
güçlüklerin aşılmasına yardımcı olmasını umduklarını söylemiş.
Đngiliz Independent gazetesinin bugünkü manşetiyse, "Tehlike! Nükleer atık".
Gazete Đngiltere hükümetinin ülkede 30 yeni nükleer enerji santrali inşa etme
planlarını eleştiriyor. Independent ülkede halen 2,3 milyon metreküp nükleer
atık olduğunu, bu atıklarla temasın bir kişiyi 2 dakikada öldürebileceğini ve
atıkları gömmenin maliyetinin 85 milyar sterlin olduğunu yazıyor. Gazete
başyazısında bir de soru yöneltiyor: "Eğer Đngiltere daha fazla nükleer enerji
5
santrali inşa etmeyi kararlaştırırsa, hangi ahlaki hakla Đran gibi ülkelerin benzer
birşey yapmamasını savunabiliriz?"
Yunanistan gazetesi Elefterotipia, "Trakya için Euro-Bomba" başlıklı haberde
Avrupa Konseyi tarafından Parlamenterler Asamblesi’ne sunulan bildiride, Batı
Trakya'daki "Türk azınlığın" ve bölgede yaşayan Müslümanların temel
haklarının çiğnenmesi konusunun işlendiği, Konsey’in Yunanistan'ı, dini
hoşgörü ve "Türk Müslüman azınlığın" ifade özgürlüğü konularında Avrupa
yasalarına ve Lozan Antlaşması ile insan hakları anlaşmalarının gereklerine
tümüyle uymaya davet ettiği yazıyor.
6