cümle türleri - files.eba.gov.tr

TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
CÜMLE TÜRLERİ
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
CÜMLE TÜRLERİ
1) Yüklemin Türüne Göre
2) Anlamına Göre
3) Yüklemin Yerine Göre
4) Yapısına Göre
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
1) YÜKLEMİN TÜRÜNE GÖRE CÜMLELER
A) Fiil Cümlesi
B) İsim Cümlesi
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
Yüklemin
türü fiilse
Cümlenin
türü de fiildir.
Fiiller, kip ve kişi eki alarak yüklem olurlar.
Örnek:
Bahar aylarında kırlara çıkarız.
(Fiil cümlesi)
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
Yüklemin
türü fiilse
Cümlenin
türü de fiildir.
Fiiller, kip ve kişi eki alarak yüklem olurlar.
Örnek:
Bahar aylarında kırlara çıkarız.
(Fiil cümlesi)
Yüklemin türü
isim soylu ise
Cümlenin türü
isimdir.
İsim soylu sözcükler, ek fiil
( ise, imiş, idi, dir)alarak yüklem
olurlar. “-dir” eki her zaman yazılmaz.
Örnek:
En güzel mevsimdir bahar.
(İsim cümlesi)
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
2) ANLAMINA GÖRE CÜMLELER
A) Haber Cümlesi
a) Olumlu Cümle
b) Olumsuz Cümle
B) Soru Cümlesi
C) Ünlem Cümlesi
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
A) Haber Cümlesi
gerçekleşirse
Cümlede
bildirilen
yargı
olumlu
cümle
olur.
gerçekleşmezse
olumsuz
Örnekler:
Çiçekler açtı.
Çiçekler açmadı.
Sınav kolaydı.
Sınav kolay değildi.
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
Olumsuz cümle yapmak için:
Cümledeki yükleme
“-ma, -maz, -sız” eklerinden
biri getirilir.
• Sakın koşma.
• Göl maya tutmaz.
• Bu yemek biraz tatsız.
veya
Cümleye “yok, değil”
sözcüklerinden
biri getirilir.
• Hiç uykum yok.
• Bu yeterli değil.
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
Biçimce olumsuz, anlamca olumlu
cümleler de vardır.
Tatile gitmek istemiyor değil.
( Tatile gitmek istiyor. )
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
Biçimce olumlu, anlamca olumsuz
cümleler de vardır.
Sanki ben seni çok seviyorum.
(sevmiyorum)
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
B) Soru Cümlesi
Bir duygu veya düşünceyi soru
yoluyla açıklayan cümlelerdir.
Cümleye soru anlamı iki şekilde kazandırılır.
1) Cümleye “mi” soru
edatı getirilerek yapılır.
2) Cümleye “nasıl, kaç,
hangi vb.” soru sözcükleri
getirilerek yapılır.
• Herkes geldi mi?
• Sorusu olan var mı?
• Yaza kaç ay var?
• Hangi çiçeği seversin?
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
Bazı soru cümleleri cevap
gerektirmez. Bu tür cümlelere
sözde soru cümlesi denir.
Örnekler
Ne gelen var ne giden.
İnsan çocuğunu sevmez mi?
(Gelen giden yok.)
(Sever.)
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
C) Ünlem Cümlesi
Duyguların vurgulu bir biçimde
anlatıldığı cümlelerdir.
Eyvah! Çantamı kütüphane de unuttum.
Yaşasın! Sınavı kazanmışım.
TÜRKÇE / CÜMLE TÜRLERİ
CÜMLE TÜRLERİ
1) Yüklemin Türüne Göre Cümleler
2) Anlamına Göre Cümleler