II. Selim - WordPress.com
advertisement
II. Selim II. Selim (Osmanlı Türkçesi: سليم ثانىSelīm-i sānī), Sarı Selim olarak anılır (28 Mayıs 1524, İstanbul - 15 Aralık 1574, İstanbul), 11. Osmanlı padişahı ve 90. İslam halifesidir. Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan'ın oğludur.[1][2][3] Kardeşi Bayezid'e karşı Konya'da yapılan savaşı kazanarak, babasının desteğini aldı. Babasının ölümü üzerine, onun tek oğlu olarak 1566 tarihinde on birinci padişah olarak tahta geçti. Padişah olur olmaz ilk seferini Batı’ya yaptı. Ülke sınırlarını Orta Avrupa’ya kadar genişletti. Kıbrıs, Tunus kayıtsız şartsız teslim olanlar arasındaydı. Ülkesinin denizlerde de egemenliğini genişleterek, deniz egemenliğine önem verdi. Turgut Reis gibi kaptanlar onun zamanında yetişti. Sokollu Mehmed Paşa gibi çok güçlü bir vezire sahipti, devlet işlerinde en önemli yardımcısı idi. Onun zamanında İstanbul ve ülkenin çok değişik alanlarında birçok mimari eseri yapıldığı gibi, önemli onarım faaliyetlerini de gerçekleştirdi. Devrinin usta mimarı, Mimar Sinan’a Edirne’de Selimiye Camii'ni yaptırdı. Babasından 14.892.000 km2 olarak devraldığı imparatorluk topraklarını, 15.192.000 km2 olarak bırakmıştır. 15 Aralık 1574 günü vefat etmiş, Ayasofya'daki türbesine gömülmüştür. Padişahların sefere çıkmama geleneğini başlatmıştır. Ölümüne kadar padişahlığını sürdürmüştür. 1 1567 senesinde Sultan Selim, Edirne'de iken Safevi elçisini huzuruna kabul ederken Çocukluğu ve tahta geçişi Şehzade Selim'in çocukluğu İstanbul'da Eski Saray'da geçmiştir. 27 Haziran 1530'da kardeşleri Şehzade Mustafa ve Mehmed ile birlikte At Meydanı'nda bir hafta boyunca süren eşsiz bir eğlence ve törenle sünnet edildi. 16 yaşına kadar sarayda kalıp derin bir saray eğitiminden geçirildi. 1542'de 16 yaşında iken Konya Sancak beyi olarak atandı. 1544'de Manisa Sancak beyi olarak tayin edildi ve Manisa Sancak beyi olarak 1558'e kadar görev yaptı. Manisa'da zamanını eğlence ve av partileri ile geçirdiği bildirilir. 1558'de tekrar Konya Sancak beyliği'ne ve 1562'ye kadar orada kaldı.[3] Şehzade Selim babası Kanuni Sultan Süleyman hayatta iken, özellikle 1553'den sonra, babasına varis olabilecek diğer şehzadelerle taht mücadelesine girişti. Kanuni'nin şehzadelerinden Mustafa, Mahmud, Murad, Mehmed, Abdullah ve Cihangir, babaları sağken ölmüşlerdi. Kanuni'nin çok bağlı olduğu karısı Hürrem Sultan kendi oğullarından Selim veya Beyazid'in taht varisi olmasını istemekteydi. Ağustos 1553'de Kanuni Nahcivan Seferi'nde iken Konya Ereğlisi'nde o sefere katılan Şehzade Mustafa, Hürrem Sultan'ın yakın adamı olan Sadrazam II. Selim tahta geçtiğinde Osmanlı sınırları Rüstem Paşa'nın tavsiyesine uyan, babası Kanuni tarafından idam ettirildi. Tahta varis olarak Hürrem Sultan'in iki oğlu Şehzade Beyazıd ve Selim kaldı. 1558'de Hürrem Sultan ölünce bu iki kardeş birbirleriyle açık mücadeleye giriştiler. Amasya Sancak beyi olan Şehzade Beyazıd 1 2 2 SALTANATI SIRASINDA SAVAŞLAR VE BARIŞLAR daha atak ve isyancıydı. Sabırlı ve sağduyulu davranışlı görünen Şahzade Selim babasının desteğini kazandı. 29 Mayıs 1559'da iki şehzade taraftarları ve kendi sancak orduları ile birlikte Konya yakınlarında bir muharebeye giriştiler. Babasının desteğini almış olan Şehzade Selim bu çarpışmadan galip çıktı. Selim kaçan Beyazid'ı Hınıs’a kadar kovalayıp Konya'ya geri döndü. Beyazıd, oğulları ile birlikte, önce Amasya'ya ve sonra babasının kendi üzerine gelmek üzere Üsküdar'da ordugaha geçtiği haberini alınca, 2.000 kişilik ordusuyla İran'a Safavi devletine sığındı. Kanuni, Şah Tahmasp ile yapılan yazışmalarla isyankar oğlunun geri verilmesini istedi. 25 Eylül 1561'de Şah Tahmasp elinde bulunan şehzadeleri Kazvin'de boğdurtup naaşlarını geri gönderdi ve bu cenazeler Sivas’a getirilip gömüldüler. Böylece 1561'de, Konya Sancak beyi olarak bulunan Şehzade Selim, Kanuni'nin rakipsiz tek veliahtı olarak kaldı. Bu nedenle 1562'de devlet başkentine daha yakın olan Kütahya Sancak beyliğine atandı. 2 Saltanatı sırasında savaşlar ve barışlar Şehzade Selim babasının son seferi olan 1566 son Avusturya Seferi'ne katılmadı. Selim Kütahya yakınlarında Sıçanlı sahrasında avda iken, babasının Zigetvar Kuşatması sırasında 7 Eylül'de öldüğünü, bu ölümü herkesten gizleyen Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa'nin güya fetihname olarak gönderdiği, gizli mektubundan öğrendi. Hemen lalaları Hüseyin Paşa, Hoca Attaullah ve muhasibi Celal Bey ile birlikte bir alayla İstanbul'a hareket etti. 30 Eylül'de Üsküdar'a vardı. Herkes babasının ölümünden habersizdi Üsküdar İskelesi'ne saltanat kayığı ile gelen Bostancıbası Davut Ağa Sultan Selim'in padişahlığını ilk tanıyanlardan biri olarak, onu saltanat kayığı ile Topkapı'ya geçirdi. O sırada Tersane ve Tophane'den saltanat topları atılıp yeni sultanın tahta geçtiği halka ilan edildi. Sultan Selim Köşk İskelesinden şehir kapısına kadar özel murassa giyimle at üzerinde alayla geçti ve yolda etraftan gelen halka paralar saçıldı. Saraya gelen Selim tahta oturtuldu ve İstanbul'da bulunan devlet ricali (İstanbul Muhafızı İskender Paşa, Şeyhülislam Ebussuud Efendi vb) tarafından egemenliği tanındı. Bu sırada yapılan harcamaları karşılamak için, özel tören isteyen devlet hazinesi açılması yapılmadı ve ablası Mihrimah Sultan tarafından borç verilen 50.000 altın kullanıldı.[3] Sultan Selim hemen iki gün sonra orduyu ve babasının cenazesini karşılamak üzere İstanbul'dan ayrıldı. Edirne, Filibe, Sofya üzerinden (genellikle 30 gün çeken yolu) çok hızla geçerek 15 günde Belgrad'a ulaştı. Kanuni'nin ölümü seferden geri dönmekte olan orduya Belgrad'a dört menzil kala açıklandı ve Sultan Selim üzüntüden perişan orduyu Belgrad'da karşıladı. Belgrad'da kılınan cenaze namazından sonra Kanuni'nin naaşı acele İstanbul'a gönderildi. Belgrad'da kalan Sultan Selim orada yeniden bir cülus (tahta çıkma töreni) yapılmasını reddetti. Askere dağıttığı cülus bahşişi de kapıkulu askeri tarafından az görülüp kızgınlıkla karşılandı. Sultan Selim Kasım ayında Edirne'ye vardı ve orada bekledikten ve yollarda kapıkullarının yaptıkları isyankar hareketler altında Aralık'ta İstanbul'a gelebildi. II. Selim Osmanlı tarihinde devlet yönetimiyle ilgilenen fakat ordusunun başında sefere gitmeyen ilk padişahtı. Yönetimi kızı Esmehan Sultan'ın kocası olan ve çok başarılı sadrazam olan Sokollu Mehmed Paşa'ya bıraktı.[2] Ayrıca Cülûs bahşişinin ilmiye sınıfına da verilmesi âdetini ilk defa II. Selim çıkarmıştır. 2.1 Sakız Adası'nın fethi Sultan II. Selim'in babası I. Süleyman'ın ölümünden sonra padişah olduğunda feth ettiği ilk yer olarak bilinir. Sokullu Mehmed Paşa komutasındaki birlikler 1566 senesinde adayı fethederek boğazların güvenliğini sağlamışlardır. Ada Venedik ve Cenevizlilerden alınmıştır. Her iki tarafta da fazla kayıp verilmemiştir. 2.2 Bobokça Kalesi'nin fethi Sultan Selim'in babasının cenazesini karşılamak için Manisa'dan Belgrad'a harekatı sırasında Drava üzerindeki Bobokça Kalesi Özdemiroğlu Osman Paşa komutasında fethedilmiştir. 2.3 Yemen'in yeniden fethi Yemen 1517 yılında Osmanlı egemenliğine girmiş, Hadım Süleyman Paşa'nın 1538 tarihli Hint deniz seferi ile kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştı. 1567 yılında bölgede Zeydi İmamı Topal Mutahhar önderliğinde isyan çıkınca bölgedeki Türk egemenliğini yeniden tesis etmek amacıyla Özdemiroğlu Osman Paşa ve Şam Beylerbeyi Lala Mustafa Paşa Yemen Serdarlığına tayin edildiler. 1568 tarihli Yemen Seferi'nde Taiz ve Kahire kalelerinden sonra 15 Mayıs’ta Aden'i, 26 Temmuz'da da Sana'yı fetheden Türk ordusu ülkeyi tekrar Osmanlı topraklarına kattı.[4] 2.4 Avusturya ile Barış Kanuni Sultan Süleyman döneminde imzalanan 1562 tarihli barış 1566 yılında bozulmuş, Zigetvar Savaşı ile Osmanlı ordusu, Avusturya ordusunun mütecaviz tavrını cezalandırmıştı. Her iki tarafın da barışa mayletmesiyle 17 Şubat 1568'de Edirne Antlaşması imzalandı. 2.7 Don-Volga Kanal Projesi 3 II. Selim avda, 16.yy 2.5 Açe Seferi XI. Charles ve II. Selim arasında 1569 yılında yapılan kapitülasyonların bir kopyası(16. yüzyıl) 2.7 Don-Volga Kanal Projesi Bugünkü Endonezya'ya bağlı Sumatra Adası'nın kuzeybatısında bulunan Açe Sultanlığı bölgedeki zenginliklere gözlerini diken Portekizlilerin hedeflerinden biriydi. Günden güne artan Portekiz baskısına dayanamayan zamanın Açe Sultanı Alaüddin Şah bir elçi heyetini yardım istemek amacıyla İstanbul'a gönderdi. Açe heyeti 1566 yılında İstanbul'a ulaştığında, o sırada Zigetvar Seferi'nde bulunan Kanuni Sultan Süleyman'ın ölüm haberi geldi. Kanuni'nin yerine tahta geçen II. Selim heyete her türlü yardımı yapacağına söz verdi. 1569 yılında Osmanlı'nın Kızıldeniz filosu amirali Kurdoğlu Hayreddin Hızır Reis komutasında 22 parçadan oluşan Osmanlı Donanması Hint Okyanusu'na açılarak Açe'ye vardı ve yardımı ulaştırdı. Açe Sultanlığı Osmanlı Devleti'ne bağlanırken, Portekizlilere karşı taarruza geçebilecek kudrete ulaştı. [5] 2.6 Aden'in ve Kahire Kalesi'nin fethi Rusya'nın 1552'de Kazan Hanlığı'nı, 1556'da da Astrahan Hanlığı'nı ilhak etmeleri kuzeyde ilk kez bir Rus tehdidini ortaya çıkarmıştı. Sokullu Mehmed Paşa, Don ve Volga nehirlerinin bir kanalla birleştirilerek, Karadeniz ile Hazar Denizi'nin birbirine bağlanması sayesinde Rusların güneye doğru inmelerini engellemeyi, ayrıca İpek Yolu ticaretini canlandırmayı, İran ile yapılan savaşlarda donanmadan yararlanmayı ve Asya'daki Türk hanlıkları ile irtibat sağlamayı hedeflemiştir. 1569 Ağustosunda Kefe Beyi Kasım Paşa tarafından başlanan çalışmalar Rusya'nın saldırıları, mevsimin kış olması ve Kırım Hanlığı'nın projeyi kösteklemesi sonucunda başarıya ulaşamamıştır.[6] 2.8 Astrahan Seferi Sultan Selim'in 1569 yılında Sumatra Seferi sırasında Sokullu Mehmed Paşa komutasında sefer sırasında alınmıştır küçük bi yerdir. Osmanlı Devleti Don-Volga Kanal Projesi'ne koşut olaMısır'ın en stratejik ve en önemli kalesi olan Kahire Ka- rak 1556'dan beri Ruslar'ın elindeki Astrahan'ın geri alınlesi, 1569 yılında Piyale Paşa komutasındaki ordu tara- ması için bir de sefer tertipledi. 1569 yılının Kasım ayınfından alınmıştır. da çok olumsuz hava koşullarında başlayan kuşatma Rus 4 2 SALTANATI SIRASINDA SAVAŞLAR VE BARIŞLAR Çarı Korkunç İvan'ın bölgeye Prens Serebiyanov komutasında 20.000 kişilik bir kuvvet gönderip Türk askerlerini iki ateş arasına almasıyla başladıktan 16 gün sonra sona erdi ve Türk ordusu bir huruç harekâtı yaparak kendini kuşatılmışlıktan kurtarmak zorunda kaldı.[7] 2.9 Kırım Hanlığı'nın Moskova seferleri Kırım Hanı Devlet Giray Han Osmanlı Devleti'nin DonVolga Kanal Projesi ve Astrahan seferi ile ulaşmak istediği Rus tehdidinin bertaraf edilmesi hedefine doğrudan Moskova'ya yürüyüp Rus gücünü örseleyerek ulaşılabileceğini düşünüyordu. 120.000 kişilik bir orduyla Oka Nehri'ni ve Serpukhov Tahkimatı'ni aşan Devlet Giray Han direnen 6.000 kişilik bir Rus ordusunu da mağlup etti ve Moskova önlerine geldi. Moskova'yı 24 Mayıs 1571'de yakarak yerle bir eden ordu, çok sayıda sivil Rus’un ölmesine rağmen Rus ordusunu örseleyemeden geri döndü. Bir yıl sonra yeniden Moskova'ya yürüyen Han bu sefer karşısında Moskova'nın 60 kilometre güneyinde 60.000 kişilik Rus ordusunu buldu. Molodi'de 30 Temmuz-3 Ağustos arasında yapılan muharebede yakın savaşa zorlanan süvari ağırlıklı Kırım ordusu önemli bir yenilgiye uğrayarak Kırım'a çekilmek zorunda kaldı. • Kanuni Sultan Süleyman'ın oğlu II. Selim'e "Kıbrıs'ı fethetmek bize nasip olmazsa sen fethet” şeklinde vasiyet etmesi, bunun üzerine II. Selim'in “Eğer padişah olursam Kıbrıs'ı korsanların başına yıkacağım!" şeklinde babasına söz vermesi. • Akdeniz üzerinden gelen Mısır tarafından II. Selim'e yollanmış hediye gemisinin korsanlar tarafından kaçırılması, tüm hediyelere el konulması ve mürettebatın zindana atılması ve bunun gibi onlarca neden sebebiyle Sokullu Mehmet Paşa'nın itirazlarına rağmen 15 Mayıs 1570'te Osmanlı Donanması sefere çıktı. 18 Mayıs 1570'te Kevkeban kalesi fethedildi. 2 Temmuz 1570'te Leftari Kalesi, 9 Temmuz 1570'te Girne Kalesi alındı.9 Eylül 1570'te Lefkoşa fethedildi ve nihayetinde 1 Ağustos 1571'de Magosa Kalesi'nin teslimiyle Kıbrıs'ın fethi tamamlandı. Bu başarısızlıkların sonucunda Rusya'nın fetihleri kabul İnebahtı Muharebesi. edilmek zorunda kalındı ve ileride Osmanlı Devleti'ne büyük sıkıntılar çıkaracak bir devlet oluşmaya başladı. 2.13 İnebahtı Savaşı 2.10 Kevkeban Kalesi'nin fethi 1570 senesinde Behram Paşa komutasındaki birlikler saKıbrıs’ın Türk ordusunca fethi Batı Avrupa'da önemli bir yesinde kale alınmıştır. Aynı sene Yemen ile barış sağyankı uyandırdı. Venedik'in kışkırtmasıyla İspanyol, Celanmıştır. Barış sağlandığı için Behram Paşa Ziged'e gitneviz, Papalık ve Malta Şövalyeleri donanmalarının da miştir. dahil oldukları bir “Kutsal İttifak” oluşturuldu. Avusturyalı amiral Don Juan komutasındaki Haçlı donanması karşısında Müezzinzade Ali Paşa kumandasındaki Os2.11 Dalmaçya'nın fethi manlı donanması büyük bir yenilgiye uğradı. Osmanlı donanması ilk kez yakılmıştır. Bu yenilginin sonuçları kısa 1571 senesinde Kıbrıs’ın fethi sırasında donanmanın Aksürelidir. Dönemin sadrazamı Sokullu Mehmet Paşa bu deniz'e inmesi sırasında feth edilmiştir. Fethin komutandurumu Venedikli elçiye şöyle belirtmiştir: Biz Kıbrıs’ı lığını Sokullu Mehmed Paşa tarafından yapılmıştır. almakla sizin kolunuzu koparttık; siz donanmamızı yakmakla uzamış sakalımızı tıraş ettiniz. Kopan kol yerine gelmez ama tıraş edilen sakal daha gür çıkar. 2.12 Kıbrıs’ın Fethi 2.14 Donanmanın yeniden inşası ve Venedik ile barış Doğu Akdeniz, Kanuni Sultan Süleyman'ın fetihleriyle artık iyice Osmanlı iç denizi haline gelmiştir. An- Osmanlı başkenti donanmasının yenilgiye uğradığını mucak Venedikli korsanların son bir sığınma yeri kalmıştı. harebede başarılı olan tek denizcisi Uluç Ali Paşa sayeKıbrıs'ın fethinin nedenlerini şöyle sıralayabiliriz: sinde öğrendi. Uluç Ali Paşa kaptan-ı deryalığa getirildi 2.16 Edebî kimliği 5 II.Selim'in Mimar Sinan'a 1571 yılında yaptırdığı Selimiye Camii. 2.16 Edebî kimliği Selîmî mahlasıyla şiirler yazan Selim'in bir de divanı vardır. Yahyâ Kemâl’in; Bir beyti bir de câmi-i mâ’mûru var II. Selim diye övdüğü; Biz bülbül-i muhrık dem-i şekvâ-yı firâkiz Âteş kesilir geçse sabâ gülşenimizden beyti, bütün Türk şiirinin en güzel beyitlerinden biri sayılmaktadır. İkinci ve Sokollu Mehmed Paşa'nın emriyle yeni bir donanmaSelim, aynı zamanda îmârcı da bir pâdişâhtır. nın inşasına girişildi. Çok kısa bir zaman sonra oluşturulan donanma 1572 yazında Akdeniz'e açıldı. İspanya'nın da yeniden batıdaki mücadelesine yoğunlaşmasıyla yal2.17 Yaptırdığı Hayratlar nız kalan Venedik barış istedi. 1573 yılında imzalanan barış antlaşması ile Venedik Kıbrıs’ı Osmanlı Devleti'ne Mekke-i mükerremenin su yollarının tâmiri, Mescid-i terketti ve savaş tazminatı ödemeyi kabul etti. Harâm’ın mermer kubbelerle tezyini, Lefkoşe Selimiye Câmii, Azîz Efendi tekkesi, Navarin limanına hâkim bir mevkiye yaptırdığı kule, hayrâtı arasındadır. Edirne'ye yaptırmasının sebebi ise: Sultan’ın caminin yapılacağı şehir olarak neden Edirne'yi seçtiği kesin olarak bilinme2.15 Tunus Seferi mektedir. Evliya Çelebi Seyahatname adlı eserinde padişahın rüyasında İslam peygamberi Muhammed'i gördüğünü ve onun kendisinden Kıbrıs'ın fethi anısına bir cami yaptırmasını istediğini yazmıştır.Bu konudaki daha gerçekçi yorumlarda ise o dönemde İstanbul'da yeni bir büyük camiye ihtiyaç duyulmadığı, Edirne'nin Rumeli'deki 1573 yılında Venedik'i barışa zorlayan bu büyük donan- Osmanlı egemenliğinin merkezi konumunda olduğu ve manın bir sonraki hedefi 1574 yılında İspanya'nın elin- Selim'in gençlik yıllarından beri şehre ayrı sevgi besledeki Tunus kenti ve kalesi oldu. Bu kent 1534 yılında diğine dikkat çekilir. Barbaros Hayreddin Paşa tarafından fethedilmiş, ancak ertesi yıl bizzat Alman İmparatoru ve İspanya Kralı V. Karl'ın komuta ettiği sefer sonucu Alman-İspanyol ordularınca geri alınmıştı. Özellikle Turgut Reis'in fetihleriyle 3 Eserleri Tunus ülkesinin tamamı Türk egemenliğine girmiş, geriye kukla Hafsiler'in İspanyol işgali alında hüküm sürdük- II. Selim zamanında Ayasofya Camii yeniden onarıldı. leri Tunus kenti kalmıştı. Uluç Ali Paşa komutasındaki Selimiye Camii, Mimar Sinan tarafından onun döneminTürk donanması 13 Eylül 1574'te kenti fethetti. Aynı yıl de inşa edildi. Babası gibi II. Selim divan edebiyatına birTunus Eyaleti kuruldu. çok eser bırakmış bir şairdir. Selim'in özellikle Nurbanu 6 5 AİLESİ Ayasofya Camii'in avlusunda yer alan Sultan II. Selim'in türbesinin girişi. II. Selim'in türbesinin kubbesi. Sultan için yazdığı şiirler divan edebiyatının en güzel eserleri arasında gösterilir. II. Selim'in sandukası. 5 Ailesi II. Selim Türbesi. Ünlü bir beyti: Biz bülbül-i muhrik-dem-i şekva-yı firâkız Ateş kesilir geçse sabâ gülşenimizden (Ayrılığın şikayetinin yakıcı demlerinin adamlarıyız biz. Sabah rüzgarı ateş kesilir, gülistanımızdan geçse.) Son devrin ünlü şairlerinden Yahya Kemal, II. Selim'in bu beyti için, Selimiye kadar güzel bir şiir, demiştir. Eşleri • Nurbanu Sultan • Selimiye Sultan Erkek çocukları • III. Murad • Şehzade Abdullah • Şehzade Osman • Şehzade Mustafa • Şehzade Süleyman 4 Popüler kültürdeki yeri • Şehzade Mehmed • Şehzade Mahmud 2003 yılında yayınlanan Hürrem Sultan adlı Türk televiz• Şehzade Cihangir yon dizisinde II. Selim'i Atilay Uluışık canlandırdı. 2011 yılından itibaren yayınlanan Muhteşem Yüzyıl adlı Türk dizisinde ise kendisini Engin Öztürk canlandırmıştır. Kız çocukları 7 • Gevherhan Sultan (1544 - 1580) • Esmehan Sultan (1544 - 1585) • Şah Sultan (1544 - 1580) • Fatma Sultan (1548 - 1580) 6 Kronoloji (1566-1574) • 06.09.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın vefatı. • 07.09.1566 Zigetvar İç Kalesi’nin fethedilmesi. Sultan II. Selim’in tahta davet edilmesi. • 27.09.1566 Şehzade II. Selim’in Afyonkarahisar’dan İstanbul’a hareketi. • 29.09.1566 Drava üzerindeki “Bobokça“ Kalesi’nin fethedilmesi. • 30.09.1566 Sultan II. Selim’in İstanbul’da Kadıköy’e gelmesi ve tahta çıkışı. • 03.10.1566 Sultan II. Selim’in İstanbul’dan Belgrad’a hareketi. • 17.10.1566 Sultan II. Selim’in Belgrad’a gelmesi. • 21.10.1566 Ordunun Zigetvar’dan Belgrad’a hareketi. • 26.10.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın cenazesini getiren ordunun Belgrad’a gelmesi ve cenazenin İstanbul’a gönderilmesi. Belgrad’da ilk yeniçeri hareketi. • 31.10.1566 Sultan II. Selim’in Belgrad’dan İstanbul’a hareketi. • 01.11.1566 İçki yasağı sebebiyle “Silsilei Ulema“nın yürüyüşü. • 13.05.1568 Yemen Serdarı Mustafa Paşa’nın Şam’dan Mısır’a hareketi. Özdemiroğlu Osman Paşa’nın Yemen fethi. Taaz’ın alınması. Edirne’de Mimar Koca Sinan’ın yapacağı Selimiye Camii inşaatının başlaması. • 05.01.1569 Mısır Beylerbeyi Koca Sinan Paşa’nın, Yemen Serdarlığı görevine hareketi. • 03.05.1569 Mısır’ın en stratejik kalesi olan Kahire Kalesi’nin alınması. • 15.05.1569 Aden’in alınması. Mısır Kaptanı Kurdoğlu Hayreddin Hızır Beyin Sumatra seferi ve Türk denizciliğinin Okyanusa dayanması. • 26.07.1568 Sana’nın alınması. Sokullu Mehmed Paşa’nın Ejderhan Astrahan seferi. • 04.08.1568 Don-Volga Kanalı’nı açarak Karadeniz ile Hazar Denizi’ni birleştirme planı. • 19.09.1569 İstanbul’da büyük yangın. • 18.10.1569 Osmanlı-Fransa arasında ikinci dönem kapitülasyonların imzası. • 15.05.1570 Donanmanın Kıbrıs seferi sebebiyle Akdeniz’e hareketi. • 18.05.1570 Kevkeban Kalesi’nin alınması ve Yemen barışı. Behram Paşa’nın Yemen valiliği üzerine Zebid’e gitmesi. • 21.05.1570 Donanmanın Kıbrıs Adası’ndaki Limasol koyunda demirlemesi. • 01.07.1570 Limasol Koyu’na asker çıkarılması. • 04.07.1570 Ağır topların ‘Larnaka’ sahiline çıkarılması. Harp Meclisi’nde ‘Lefkoşe’nin kuşatılmasına karar verilmesi. • 09.07.1570 Girne Kalesi’nin teslim olması. Lefkoşe’nin • 28.11.1566 Kanuni Sultan Süleyman’ın cenaze merasimi. alınması ve bazı kalelerin kolayca işgali. • 04.12.1566 Sultan II. Selim’in Halkalı’daki saraya gelme- • 18.07.1570 Magosa Kalesi’nin kuşatılması. si. İstanbul’da Yeniçeriler arasında ikinci hareketin başlaması. • 07.12.1566 Cülus törenlerinde dağıtılan bahşişin ilmiye sınıfına da verilmesi kararı. • 16.12.1567 Özdemiroğlu Osman Paşa’nın San’a Beylerbeyliğine tayini. • 30.12.1567 Şam Beylerbeyi Mustafa Paşa’nın Yemen Serdarlığına tayini. • 16.02.1568 İran elçisi Şahkulu Han’ın Edirne’ye gelişi. • 17.02.1568 Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında 8 yıllık bir süre için Edirne’de barışın imzalanması. • 28.04.1568 San’a ve Yemen Beylerbeylikleri’nin yeniden birleştirilmesi. • 23.01.1571 Magosa kuşatmacılarına yardım kuvvetiyle levazım ve mühimmat gönderilmesi. • 01.03.1571 Koca Sinan Paşa’nın Yemen’den dönüşü. • 04.05.1571 Donanmanın Akdeniz seferine çıkışı. Dalmaçya’nın fethi. • 01.08.1571 Magosa Kalesi’nin teslimi. Kıbrıs Adası’nın tamamının alınması. • 15.09.1571 Kıbrıs Serdarı Lala Mustafa Paşa’nın İstanbul’a hareketi. • 07.10.1571 “İnebahtı” Deniz savaşı. Donanmanın mağlubiyeti. • 21.10.1571 İstanbul tersanesinde yeni bir donanma inşasına başlanması. 8 7 • 13.06.1572 Kaptanı Derya Kılıç Ali Paşa’nın İstanbul’dan Akdeniz seferi için hareketi. • 07.03.1573 Osmanlı Devleti ile Venedik arasında barış andlaşması. • 03.06.1573 Piyale ve Kılıç Ali Paşaların İtalya güneyindeki “Pulya” seferine hareketleri. Ayasofya’nın onarımı ve iki minare ilave edilmesi. • 15.05.1574 Donanmanın Tunus seferi için Akdeniz’e hareketi. • 09.06.1574 Boğdan zaferi. Osmanlı hakimiyetinin bölgede güçlenmesi. • 22.07.1574 Tunus’da “Halk-ul-Vad” sahiline ordu çıkarılması. • 23.08.1574 Şeyhülislam Ebussud Efendi’nin vefatı. Hakul Vad Kalesi’nin fethi. • 13.09.1574 Tunus şehrinin istihkamı. “El-Bastiyan” Kalesi’nin fethi. • 30.10.1574 Donanmanın Tunus’dan İstanbul’a hareketi. • 04.12.1574 Sekiz sene için yenilen Osmanlı-Avusturya antlaşmasının İstanbul’dan Viyana’ya gönderilmesi. Ünlü Mimar Sinan’ın eseri, Edirne’deki Selimiye Camii’nin inşaatının tamamlanması. • 15.12.1574 Sultan II. Selim’in İstanbul’da vefatı. • 21.12.1574 Sultan II. Selim’in Manisa valisi olan veliahtı şehzade Murad’ın İstanbul’a hareketi. Sultan Murad’ın beş kardeşinin idamı. • 22.12.1574 Sultan III. Murad’ın tahta çıkışı. 7 Kaynakça Genel • İnalcık, Halil (2008). Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN 975-08-0588-7. • Sakaoğlu, Necdet (1999). Bu Mülkün Sultanları. İstanbul: Oğlak Yayınları. ISBN 9753293006. say.149-160 • Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1951, yeni ed. 1988). Osmanlı Tarihi: Cilt. III/1 II. Selim'in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN 975-16-0013-8. • Turan, Serafeddin, “Selim II”, (1940 ve sonrasi) İslam Ansiklopedisi, C.X say.434-444, Ankara ve İstanbul:Türkiye Cumhuriyeti, Maarif Bakanlığı, • Bahadıroğlu, Yavuz (Türkçe). Resimli Osmanlı Tarihi. İstanbul: Nesil Yayınları. KAYNAKÇA • http://membres.lycos.fr/ecdad/osmanli/padi\ protect\char"0024\relaxahlar/ • http://www.kultur.gov.tr/TR/belge/1-378/ osmanli-padisahlari.html Özel [1] I. Selim saltanat yılları için çok ayrıntılı ve inanılır dış kaynaklar: Turan, Serafeddin, “Selim II”, İslam Ansiklopedisi, C.X say.434-444, Ankara ve İstanbul:Türkiye Cumhuriyeti, Maarif Bakanlığı, 1940 ve sonrası [2] Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1951, yeni ed. 1988), Osmanlı Tarihi: Cilt. III/1 II. Selim'in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşması'na Kadar, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları [3] Sakaoğlu, Necdet, (1999), Bu Mülkün Sultanları, İstanbul: Oğlak ISBN 9753293006, say.149-160 [4] Turan, Serafeddin (1958), “Lala Mustafa Paşa Hakkında Notlar ve Vesikalar”, Belleten C.22, say. 551-593. [5] Safvet Bey (1329), "Şark Levendleri: Osmanlı Bahr-i Ahmer Filosunun Sumatra Seferi Üzerinde Vesikalar”, Tarih-i Osmani Encümeni Mecmuası C.4, say. 1521-1540 (Osmanlıca) [6] İnalcık, Halil (1948), “Osmanlı-Rus Rekabetinin Menşei ve Don-Volga Kanalı Teşebbüsü (1569)", Belleten C.12 Say.349-402. [7] Kurat, Akdes Nimet (1966) Turkiye ve Idil Boyu . 1569 Astarhan Seferi. Ten-Idil Kanali ve XVI-XVII Yuzyil Osmanli Rus Munasebetleri Ankara 9 8 Metin ve görüntü kaynakları, yazarlar ve lisans 8.1 Metin • II. Selim Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/II._Selim?oldid=17487727 Katkıda bulunanlar: Murtasa, Goran33, Eşref, Dbl2010bot, YurikBot, Bseker, Ugur Basak, İncelemeelemani, Memty, Metal Militia, Arved, Vikiyazar, Nosferatü, Tanyel, EmreDuran, Dünya vatandaşı, Tarkovsky, AliIsingor, Escarbot, Thijs!bot, Siyako, CommonsDelinker, Mutlutopuz, Eldarion, VolkovBot, TXiKiBoT, Levent, 2ulus, Ravages, Burto Volki, Gerakibot, Şamil Demir, Sakhalinio, SieBot, Vikiçizer, robot, Loveless, AlleborgoBot, Murat28, Patirer, PipepBot, Noyder, Sabri76, DragonBot, Takabeg, Yalhi, Saids2ci, Alexbot, BOTarate, Sayginer, Myrat, Ertly, CarsracBot, Ahzaryamed, MelancholieBot, Théoden, Amirobot, Luckas-bot, Superyetkin, Oğuzhan, Ibrahim Dede, Akhilleis, Sadrettin, Merube 89, Batuhan Aksu, Khutuck Bot, Drgnclw, Nedim Ardoğa, JackieBot, Xqbot, İazak, RibotBOT, Meursaultcaulfield, Tapfereritter, Kılıç46, Rapsar, Türk Süvarisi, D'ohBot, KamikazeBot, RedBot, Bermanya, Caracas, Milesbroke, NKOzi, TjBot, EmausBot, Pragdon, T410, Esc2003, ANADOLU, Pequena cielo, Emperyan, KumulBot, Ebrambot, WikitanvirBot, Rdvnygt, Haremsiz, Hedda Gabler~trwiki, Movses-bot, Emirhan şen, HaruNGs, MerlIwBot, Bulaşık Süngeri, Eskayra, Keivan.f, SeyitA, O.tarihi, IsabellaSwan, VikipediBilgini, Maurice Flesier, Erlik.khan, Vadaada, SiLveRLeaD, Bilalokms, İhsan altunışık, Muratero, Yavuz6, Haseki şah, YFdyh-bot, Peykbot, Gray Budgie, Aguzer, Varmıcaycen, Gulo Luscus, OmerFarukDemir, PrimeMusic, Caglarctr, Kara Şah, Addbot, Dalgaboyu, Recebistan, Kırmızı renk, Ömer Berkay, Cavitdilmen, Ebrudilmen, Bakdalgana21, Yeni Üye, Doruk455, Serhatorium, Phtgrphr, Selwili, Paranormals199, Ayrıntılı Bilgi, Bilgecann, Horizonrich, Okanfan, İbrahimosmanli, Canboray441, Birazdangelicem, Renapond, Maclory65, Yaslient1, Aliozsoyy, Mr rqasimzade, Yusuf Amir Erenler ve Anonim: 217 8.2 Resimler • Dosya:16th_century_copy_of_the_1569_Capitulations_between_Charles_IX_and_Selim_II.jpg Kaynak: https://upload. wikimedia.org/wikipedia/commons/6/63/16th_century_copy_of_the_1569_Capitulations_between_Charles_IX_and_Selim_II.jpg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması, photographed at Ecouen Museum Özgün yazarı: Uploadalt • Dosya:Battle_of_Lepanto_by_Martin_Rota.jpg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6c/Battle_of_Lepanto_ by_Martin_Rota.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Real Academia Española Özgün yazarı: Martin Rota Kolunic (Martinus Rota) c. 1540-1583 • Dosya:Commons-logo.svg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Commons-logo.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: This version created by Pumbaa, using a proper partial circle and SVG geometry features. (Former versions used to be slightly warped.) Özgün yazarı: SVG version was created by User:Grunt and cleaned up by 3247, based on the earlier PNG version, created by Reidab. • Dosya:II._(Korhely)_Szelim.JPG Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/69/II._%28Korhely%29_Szelim.JPG Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Hungarian Codex, 2000 Özgün yazarı: Bilinmiyor<a href ='//www.wikidata.org/ wiki/Q4233718' title ='wikidata:Q4233718'><img alt ='wikidata:Q4233718' src ='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/ thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png' width ='20' height ='11' srcset ='https://upload.wikimedia.org/wikipedia/ commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x' data-file-width ='1050' data-file-height ='590' /></a> • Dosya:II._Selim_Han.jpg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fb/II._Selim_Han.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: http://www.unitedamericanmuslim.org/padisahlar/11.jpg Özgün yazarı: Belli değil • Dosya:Nehzetul-Ahbar_der_Sefer-i_Sigetvar_247b.jpg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/16/ Nehzetul-Ahbar_der_Sefer-i_Sigetvar_247b.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Bilkent University Özgün yazarı: Nakkas Osman • Dosya:Osmanli-nisani.svg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2b/Osmanli-nisani.svg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Juris Tiltins • Dosya:Selimiye_camii.JPG Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0a/Selimiye_camii.JPG Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Filanca • Dosya:Territorial_changes_of_the_Ottoman_Empire_1566.jpg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2a/ Territorial_changes_of_the_Ottoman_Empire_1566.jpg Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Esemono • Dosya:Tomb_of_Sultan_Selim_II_-_02.JPG Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/18/Tomb_of_Sultan_ Selim_II_-_02.JPG Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Mogadir • Dosya:Tomb_of_Sultan_Selim_II_-_03.JPG Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/Tomb_of_Sultan_ Selim_II_-_03.JPG Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Mogadir • Dosya:Tomb_of_Sultan_Selim_II_-_06.JPG Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Tomb_of_Sultan_ Selim_II_-_06.JPG Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Mogadir • Dosya:Tomb_of_Sultan_Selim_II_-_07.JPG Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/Tomb_of_Sultan_ Selim_II_-_07.JPG Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Yükleyenin kendi çalışması Özgün yazarı: Mogadir • Dosya:Tughra_of_Selim_II.JPG Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a6/Tughra_of_Selim_II.JPG Lisans: Public domain Katkıda bulunanlar: • Egypt State Information Service: http://www.sis.gov.eg/PDF/Ar/History/0809000000000000210002.pdf Özgün yazarı: Unknown court calligrapher. • Dosya:Wikisource-logo.svg Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg Lisans: CC BY-SA 3.0 Katkıda bulunanlar: Rei-artur Özgün yazarı: Nicholas Moreau 10 8 METİN VE GÖRÜNTÜ KAYNAKLARI, YAZARLAR VE LİSANS 8.3 İçerik lisans • Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0
