Entegre Savaş - Karaman Ziraat Odası

Entegre
Savaş
Zararlı ve hastalık etmenlerine karşı kullanılan çeşitli
yöntemlerin birbirini tamamlayıcı, ekosistemdeki dengeyi
koruyucu şekilde uygulanmaları... “Tüm savaş”,
“Tamamlayıcı savaş”, Entegre zararlı yönetimi” (IPM)...
Neden entegre savaş!
• Kimyasal savaşta karşılaşılan sorunlar
• Kimyasal olmayan savaş yöntemlerinin
yetersizliği
Entegre savaşın prensipleri
• Ekosistemin tanınması
• Zararlıların mücadeleyi gerektirecek populasyon
yoğunluklarının tespiti
• Biyolojik dengeyi koruyucu savaş yöntemlerinin
birbirini tamamlayıcı şekilde seçilmesi
Ekosistemin tanınması
• Zararlıların ve zararlıların populasyon dinamiğinin
tanınması
• Yararlılarının ve bunların etkinlik derecelerinin
bilinmesi
• Çevre faktörlerinin bilinmesi
• Zararlı/yararlı/çevre ilişkisinin belirlenmesi
• Sisteme dışardan yapılan müdahalenin muhtemel
sonuçlarının tahmini
Zararlılarla mücadeleyi gerektirecek
populasyon yoğunluklarının tespiti
•
•
•
•
•
•
Fizyolojik zarar eğişi (FZE): Bir bitkide, bitkinin artık kendi fizyolojik gücü ile
onaramadığı seviyede zarar oluşturan zararlı populasyonu seviyesi...
Ekonomik zarar eşiği (EZE): Bir zararlının verdiği zararla, bu zararı önlemek için
yapılan masrafa eşit olduğu zararlı populasyon seviyesi... (Şekil)
Çoğunluk ekosisteme müdahale için zararın mücadele masrafına ulaşması beklenmez;
zararın bu seviyeye ulaşacağını gösteren populasyon seviyesi belirlenince müdahale
edilir. Bu durumda, müdahale eşeği ile ekonomik zarar eşiği arasında belirli bir emniyet
aralığı bulunur. Bu durumda müdahale eşiğine ekonomik zarar eşiği, ekonomik zarar
oluşturabilecek populasyon yoğunluğuna da ekonomik zarar düzeyi (EZD) denilir.
Zarar etmeni yoğunluğu/ oluşan zarar/ zararı önleme masrafı bir sistem içerisinde
incelenir. Eğer zarar etmeni yoğunluğu EZE seviyesine ulaşmıyorsa, yapılacak
mücadele ekonomik olarak anlamsız ve ekolojik olarak da zararlıdır.
EZE sınırının yükseltilmesi: Uzun sürede yararın hesabı (direncin önlenmesi gibi),
ekolojik yararın hesabı...
EZE sınırının düşürülmesi: Dinlenme alanlarının korunması, beslenmenin sorun
olması, ekonomik açıdan anlamsız üretim, karantina, çok az masraflı koruyucu tohum
ilaçlamaları, dolaylı zararı önleme...
Ekonomik zarar eşiği
Oluşan
zarar
miktarı
Zararı
önlemek
için yapılan
masraf
miktarı
Oluşan zarar
Yapılan
masraf
EZE
Zararlı populasyon
yoğunluğu
Populasyon yoğunluklarının tespiti için uygun
yöntemlerin geliştirilmesi
• Yöntemlerin pratik ve çiftçi tarafından kullanılabilir olması
• Yöntemin güvenilir olması ve populasyon gelişmesi
hakkında doğru bilgi vermesi, emniyet sınırlarının
bilinmesi
• Bölgesel değerlerin yöresel değerlere aktarılması
• Yöntemin başarı durumunun bilinmesi ve denemelerle
kontrol edilebilir olması
Ekonomik zarar eşiğinin (EZE) hesabında
dikkate alınması gereken etkenler
• Populasyon yoğunluğu / ürün kaybı ilişkisi
• Zararlı kompleksi içerisinde üzerinde durulan zararlının
payının tespiti
• Ürünü etkileyen diğer faktörlerin payının tespiti
• Alt yapı ve işletme masraflarının paylaştırılması
• Ürün artışının yaratacağı ek masrafların veya ürün
azalışının yaratacağı fiyat artışının etkisi
• Ürünün fiyatı
Biyolojik dengeyi koruyucu savaş
yöntemlerinin seçilmesi
2 esas duruma göre mücadele stratejisi belirlenebilir
•
Zarar etmeninin ortalama populasyon yoğunluğu
ekonomik zarar eşiğinin oldukça altında uzanır; bu eşik
nadiren ve düzensiz aralıklarla aşılmaktadır.
•
Ortalama populasyon yoğunluğu ekonomik zarar eşiğine
yakın veya onun üzerindedir; bu eşik kolayca veya devamlı
aşılmaktadır.
Zarar etmeninin ortalama populasyon yoğunluğu
EZE’nin oldukça altında, bu eşik nadiren ve
düzensiz aralıklarla aşılmakta ise...
• Yalın tedbirlerle sorunu çözme: Ürünün erken hasadı, bir
mikrobiyolojik etkenin kullanılması gibi...
• Düşük yoğunlukta bir kaç tedbirin birlikte kullanılması
• İlaçların sınırlı kullanılması, doğal dengeyi en az bozan
ilaçların veya uygulama yönteminin seçimi
• En önemli faydalı etkenin korunması
• Ekonomik sorun yaratmayan zarar etmenlerine karşı
tarafsız kalma
• Zararlı yoğunluğunu aşırı düşürülmemesi
Zararlının ortalama populasyon yoğunluğu
ekonomik zarar eşiğine yakın veya onun üzerinde,
bu eşik kolayca veya devamlı aşılmakta ise...
• Kısa sürede alınacak tedbirler:
* Anahtar zararlıya karşı ilaçlı savaş
* Uygun ilaç veya ilaçlama tekniklerinin seçilmesi
• Uzun sürede alınacak tedbirler (Zarar etmeninin ortalama
populasyon yoğunluğunu düşürücü tedbirler):
* Çeşit değiştirilmesi (Şekil)
* Kültürel uygulamaların değiştirilmesi
* Doğal düşmanların etkinliğinin geliştirilmesi
Yalın tedbirlerle zararın önlenmesi
Populayon
yüksekliği
Hassas
bitki
Dirençli
bitki
Dirençli bitki +
doğal düşman
zaman
Uygun ilaç veya ilaçlama tekniklerinin
seçilmesi
• Zararlılara karşı yüksek biyolojik etki bunların seçimi için yeterli sebep
olmamalıdır. Selektif olanlar tercih edilmelidir.
• Kimyasal maddenin düşük dozda uygulanması seçiciliğini arttırır ve faydalı
organizmaların korunmasını kolaylaştırır.
• Etki süresi uzun olmayan ilaçların seçilmesi. Avcılar hareketliliklerinden
dolayı ilaçla uzun sürede daha çok temasa gelirler.
• Doğal düşmanların ve arıların aktif olmadığı saatlerde uygulanabilirler
• Yerel uygulama şekilleri, örneğin yalnızca bulaşma ocağının muamelesi,
kenar muamelesi, şerit ilaçlama, tercih edilebilir.
• İlaçlamaların küçük alanlarda yapılması veya büyük alanların kısım kısım
ilaçlanması ile faydalıların tekrar yerleşmesine imkan sağlanabilir.
• Sistemik maddelerin, granül preparatların kullanılması, tohum ilaçlaması gibi
uygulamalar da etki alanını sınırlı tutan uygulamalardır.