lipid metabolizması
advertisement
LİPİD METABOLİZMASI Prof. Dr. Ayşe CAN 2015 LİPAZLAR • • • • • Aside dayanıklı lipaz (lingual lipaz) Gastrik lipaz Pankreas lipazı Bağırsak lipazı Fosfolipazlar (A2, A1=B=lizofosfolipaz, C, D) • Lipoprotein lipazı (kapiler endotelinde) • Hormona duyarlı triaçilgliserol lipazı (yağ dokusunda) • Monoaçilgliserol lipazı (hormona duyarsız) pankreas lipazı H2 -CO - COR1 H2 -C - OH H-CO - COR2 H-CO - COR2 H2 -CO - COR3 pankreas lipazı Triaçilgliserol + R1 COOH + R3 COOH H2 -C - OH Serbest yağ asidleri 2-Monoaçilgliserol TRİAÇİLGLİSEROL B A Ğ I R S A K B O Ş L U Ğ U B A Ğ I R S A K H Ü C R E S M İ U K O Z A lipaz YAĞ ASİDİ + 1,2-DİAÇİLGLİSEROL lipaz YAĞ ASİDİ + 2-MONOAÇİLGLİSEROL 1-MONOAÇİLGLİSEROL lipaz YAĞ ASİDİ lipaz GLİSEROL KOLATLARLA BİRLEŞEREK MİSELLER HALİNDE EMİLİR YAĞ ASİDİ 2-MONOAÇİLGLİSEROL 1-MONOAÇİLGLİSEROL GLİSEROL YAĞ ASİDİ YAĞ ASİDİ TRİAÇİLGLİSEROL + FOSFATİD şilomikronlar halinde LENF-DAMAR SİSTEMİ VENA PORTA Fosfolipaz A1 = B= Lizofosfolipaz Fosfolipaz A2 CH2O -COR1 R2CO-O-CH O CH2O - P - O-Azotlu alkol O Fosfolipaz C Fosfolipaz D Lizofosfolipazın substratı lizolesitindir; bu nedenle bu ad verilmiştir. Emilme Bağırsak boşluğunda, • Serbest yağ asidleri • Kolesterol oluştururlar • 2-monoaçilgliseroller Safra tuzları ile miseller Karaciğer Kan plazmasındaki lipidlerin ortalama normal değerleri Lipidler mg/100 ml Total lipid 400-700 Triaçilgliseroller 130 Serbest yağ asidleri 20 Total fosfolipid 180 Total kolesterol (serbest ve ester kolesterol) 200 Lipoproteinler • Lipoprotein = Protein + lipid • Apoprotein: α- ve β- globulinler AI, AII, B, CI, CII, CIII, D, E Lipoproteinler • Triaçilgliserol • Fosfolipid • Serbest ve ester kolesterol içerirler. HDL kolesterol % 40-60 mg olmalıdır. • Aşırı egzersiz Örneğin koşma ve jogging HDL oranını arttırır. • HDL oranı yaşla, • Östrojen kullanımı ile • Az alkol alınımı ile artabilir.!!! • HDL düzeyi, projestin tipi kontraseptiflerin alınımı, • Androjenler, • Sigara, • Şişmanlık • Diyetle alınan karbohidratlar ile azalır. LDL kolesterol % 120 mg’dan az olmalı • 20-40 yaşındaki erkeklerde, aynı yaştaki kadınlara göre daha yüksektir. • Yaşlılarda gençlerden daha yüksektir. • Son yıllardaki araştırmalar, yüksek LDL düzeylerinin insanda koroner kalp hastalıkları riskini arttırdığını, buna karşın yüksek HDL düzeylerinin kalp krizine karşı koruyucu etki yaptığını göstermektedir. DİYETLE ALINAN LİPİDLERİN DOKULAR TARAFINDAN KULLANILMASI
