Ödemeler Dengesi Cari denge Ağustos ayında 1,8 milyar $ açık verdi (beklenti: -1,4 milyar $, 2015 Ağustos: +0,3 milyar $). Ağustos 2016 Ödemeler Dengesi İstatistikleri Aylık Milyar USD Ağustos ayında turizm gelirlerindeki azalışın cari açık üzerindeki etkisi belirginleşti. Nitekim Ağustos ayında net turizm gelirleri bir önceki yıla göre %38,7 azalarak 2,2 milyar $’a geriledi (2015 Ağustos: 3,6 milyar $). Turizm gelirlerindeki düşüşe bağlı olarak hizmetler dengesi fazlası Ağustos ayında 2,5 milyar $ seviyesine gerileyerek cari işlemler dengesindeki iyileşme trendinin son bulmasına neden oldu (2015 Temmuz: 4,4 milyar $). Ayrıca geçen yılın Ağustos ayında 0,4 milyar $ düzeyinde açık veren gelir dengesi kaleminin bu ay 0,8 milyar $ açık vermesi de cari açıktaki bozulmaya destek verdi. Finansman tarafına bakıldığında ise Ağustos ayında nette 3,5 milyar $ sermaye girişi oldu. Diğer yatırımlar (+2,1 milyar $) cari açığın finansmanına öncülük ederken doğrudan (0,9 milyar $) ve portföy (0,5 milyar $) yatırımları da cari açığın finansmanına katkı sağladı. Doğrudan yatırımlar Ağustos’ta finansman tarafına destek olmaya devam etse de geçtiğimiz yıla oranla pozitif katkısının oldukça sınırlı kaldığı gözlendi. Portföy yatırımlarının detaylarına bakıldığında ise hisse senedi piyasasına 31 milyon $ giriş yaşanırken tahvil piyasasına 652 milyar $ net giriş gözlendi. Cari İşlemler Hesabı Mal Dengesi Hizmetler Dengesi Gelir Dengesi Finans Hesapları Doğrudan Yatırımlar Portföy Yatırımları Hisse Senedi Tahvil Net Varlık Edinimi Diğer Yatırımlar Merkez Bankası Genel Hükümet Bankalar Diğer Sektörler 12-Aylık Toplam Net Hata Noksan 2,0 1,4 5,4 10,3 4,4 3,7 TCMB Rezerv Değişimi 3,7 -0,4 10,5 -2,9 1,6 -2,5 Cari$ Milyar Denge (Aylık, Milyar $) Denge Aylık Cari 1 0,3 0 -1 -2 -3 Ağustos’ta bankaların yurtdışı bankalarda tuttukları 2,7 milyar $ tutarında mevduatlarını geri getirmeleri diğer yatırımlar tarafındaki 2,1 milyar $’lık sermaye girişinde belirleyici oldu. Buna ek olarak yurtdışı yerleşikler bankacılık sektöründeki mevduatlarını 282 milyon $ artırdı (Toplam giriş: 3,0 milyar $). Hatırlanacağı üzere bankalar Temmuz’da yurtdışı varlıklarını 3,5 milyar $ artırmıştı. Buradan döviz mevduatlarının Ağustos ayında ülkeye tekrardan geri geldiği anlaşılıyor. Diğer taraftan bankaların yurt dışından uzun vadeli kredi sağlama iştahının azalarak da olsa devam ettiği görüldü. Ağustos ayında bankalar yurtdışından nette 2,1 milyar $’lık uzun vadeli kredi kullanırken 2,4 milyar $’lık uzun vadeli kredi geri ödemesi gerçekleştirdi (Net çıkış: 0,3 milyar $). Ayrıca reel sektör de 2,0 milyar $’lık uzun vadeli kredi kullanımına karşılık 1,6 milyar $’lık kredi geri ödemesi gerçekleştirdi (Net giriş: 0,4 milyar $). Yılbaşından Buyana Ağustos 16 Ağustos 15 Ağustos 16 Ağustos 15 Ağustos 16 Temmuz 16 -1,8 0,3 -23,5 -24,8 -31,0 -29,0 -3,5 -3,7 -27,6 -35,0 -40,8 -41,0 2,5 4,4 9,0 16,0 17,1 18,9 -0,8 -0,4 -5,0 -5,8 -7,4 -7,0 3,5 -2,0 28,6 11,6 28,2 22,7 0,9 1,7 3,9 9,4 6,3 7,2 0,5 -1,5 10,1 -8,6 3,2 1,2 0,0 -0,3 0,4 -0,9 -1,1 -1,5 0,7 -0,7 9,5 -3,8 6,4 5,1 -0,2 -0,5 0,2 -3,9 -2,1 -2,4 2,1 -2,3 14,5 10,7 18,7 14,3 -0,1 -0,1 -0,3 -0,4 -0,6 -0,6 -0,0 -0,0 -0,7 -0,5 -1,2 -1,2 1,8 -2,4 1,9 4,9 0,7 -3,5 0,4 0,3 13,6 6,7 19,7 19,6 -1,8 -2,2 -4 -5 -6 -7 -8 -9 Ağustos 14 Eylül 14 Ekim 14 Kasım 14 Aralık 14 Ocak 15 Şubat 15 Mart 15 Nisan 15 Mayıs 15 Haziran 15 Temmuz 15 Ağustos 15 Eylül 15 Ekim 15 Kasım 15 Aralık 15 Ocak 16 Şubat 16 Mart 16 Nisan 16 Mayıs 16 Haziran 16 Temmuz 16 Ağustos 16 12 aylık birikimli cari açık, 29,0 milyar $ seviyesinden 31,0 milyar $ düzeyine yükseldi. Ocak-Ağustos döneminde ise cari açık 23,5 milyar $ düzeyinde gerçekleşti (2015 Ocak-Ağustos: 24,8 milyar $). 12 Aylık Birikimli Cari Denge (Milyar $) Milyar USD 12 Aylık Birikimli Cari Denge 20 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü -5,6 -9,4 -20 -31,0 -40 -60 Cari Denge -80 Enerji Dışı Cari Denge Ağustos 16 Ağustos 15 Ağustos 13 Ağustos 12 Ağustos 14 Enerji ve Altın Dışı Cari Denge -100 Ağustos 11 Yılın ilk 8 ayında düşük petrol fiyatlarına bağlı enerji ithalatının yaklaşık üçte bir gerilemiş olması cari açıktaki iyileşmede belirleyici oldu. Ancak turizm gelirlerindeki azalış etkisinin yaz aylarında belirginleşmesiyle cari dengedeki iyileşme eğiliminin sonuna geldik. Nitekim 12 aylık cari açık 5 ay aradan sonra yeniden 30 milyar $ seviyesinin üzerine yükseldi. Eylül ayına ait öncü dış ticaret verileri yıllık bazda dış ticaret açığının genişlediğine işaret ediyor. Öte yandan Eylül ayında Rusya’dan tarifesiz uçuşların tekrar başlamış olması, turizm gelirlerindeki azalışın son çeyrekte bir miktar yavaşlamasına imkan sağlayabilir. 0 Ağustos 10 TCMB rezervleri, net hata noksan kaleminin katkısıyla Ağustos’ta 3,7 milyar $ artış gösterdi. Net hata ve noksan kaleminde Ağustos ayında 2,0 milyar $ tutarında giriş gözlense de yılın ilk 8 ayında sebebi bilinmeyen para girişi 5,4 milyar $ ile sınırlı kaldı (2015 Ocak-Ağustos: 10,3 milyar $). http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 1 1 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü arastirma@halkbank.com.tr Mustafa Can BASMACI 0216 503 5348 Muharrem BAYKARA 0216 503 5394 Cihangir DİNÇER 0216 503 5826 UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 2