Ödemeler Dengesi Cari denge Haziran’da 4,9 milyar $ açık verdi (beklenti: -4,3 milyar $). 12 aylık birikimli cari açık 27,7 milyar $ seviyesinden 29,4 milyar $ düzeyine yükseldi. Petrol fiyatlarındaki düşüşe paralel Temmuz 2015’den bu yana gerileyen 12 aylık cari açık Haziran’da yükselişe geçti. Yılın ilk yarısı itibariyle ise cari açık 19,1 milyar $ düzeyinde bulunuyor. Yaz aylarıyla birlikte turizm gelirlerindeki azalışın cari açık üzerindeki etkisinin belirginleştiği gözlendi. Nitekim Haziran ayında turizm gelirleri bir önceki yıla göre 1,1 milyar azalarak 1,5 milyar $’a geriledi. Hizmetler dengesi fazlasının yıllık bazda %50 azalış göstermesinin yanı sıra son aylarda mal dengesi tarafında gözlenen iyileşmenin son bulması da cari açığı yükseltti. Hatırlanacağı üzere Haziran’da hava taşıtları ithalatının keskin bir şekilde artması mal dengesindeki bozulmanın ana sebebiydi. Haziran 2016 Ödemeler Dengesi İstatistikleri Aylık Milyar USD Cari İşlemler Hesabı Mal Dengesi Hizmetler Dengesi Gelir Dengesi Finans Hesapları Doğrudan Yatırımlar Portföy Yatırımları Hisse Senedi Tahvil Net Varlık Edinimi Diğer Yatırımlar Merkez Bankası Genel Hükümet Bankalar Diğer Sektörler Net Hata Noksan TCMB Rezerv Değişimi Finansman tarafına bakıldığında ise bu dönemde nette 10,2 milyar $ ile toplam sermaye girişinin geçen yıla oranla oldukça arttığı görüldü. Diğer yatırımlar tarihi yüksek seviyesiyle (+8,9 milyar $) cari açığın finansmanında belirleyici olurken portföy yatırımları da (1,0 milyar $) cari açığının finansmanına katkı verdi. Ancak doğrudan yatırımlar (0,3 milyar $) tarafındaki zayıf seyir devam etti. Cari$ Milyar Yılbaşından Buyana 12-Aylık Toplam Haziran 16 Haziran 15 Haziran 16 Haziran 15 Haziran 16 Mayıs 16 -4,9 -3,2 -19,1 -21,9 -29,4 -27,7 -5,2 -4,9 -20,3 -25,4 -43,0 -42,7 1,2 2,4 4,9 8,6 20,4 21,6 -0,9 -0,7 -3,6 -5,1 -6,8 -6,6 10,2 3,5 25,9 8,7 28,2 21,6 0,3 0,5 2,3 5,2 8,9 9,1 1,0 -0,7 8,3 -3,8 -3,4 -5,0 -0,1 0,0 0,8 -0,1 -1,5 -1,5 1,2 -0,4 8,2 -1,2 2,4 0,9 -0,2 -0,3 -0,7 -2,6 -4,2 -4,4 8,9 3,7 15,3 7,4 22,7 17,5 -0,0 -0,0 -0,1 -0,1 -0,7 -0,7 -0,1 0,2 -0,8 -0,4 -1,4 -1,0 5,1 1,6 4,3 3,6 4,3 0,9 4,0 1,9 11,9 4,3 20,4 18,3 -1,5 -1,1 1,6 8,6 2,4 2,8 3,7 -0,8 8,5 -4,5 1,2 -3,3 Denge (Aylık, Milyar $) Denge Aylık Cari 1 0 -1 -2 Portföy yatırımlarının detaylarına bakıldığında ise hisse senedi piyasasından 59 milyon $ çıkış yaşanırken tahvil piyasasına 1,2 milyar $ net giriş gözlendi. Borçlanma senetleriyle sağlanan sermaye girişinin 1 milyar $’ını Hazine’nin yurtdışında gerçekleştirdiği kira sertifikası ihracı oluşturdu. -3 Diğer yatırımlar tarafı incelendiğinde Haziran ayında bankaların yurt dışından kredi sağlama iştahının arttığı görüldü. Özellikle yurtiçi kredi talebindeki yavaşlamanın etkisiyle bankaların 2016 yılının ilk 5 ayında yurtdışından kredi edinme ihtiyacı azalmıştı. Ancak Haziran ayında bankalar yurtdışından nette 5,1 milyar $ finansman sağladı. Bunun 3,4 milyar $’ı mevduat girişinden, 1,7 milyar $’ı kredi kullanımından kaynaklandı. Diğer sektörler ise kredi kullanımına devam ederek Haziran ayında 4,0 milyar $ yurtdışından finansman sağladı. -7 -3,2 -4 -5 -4,2 -4,9 -6 -9 Haziran 14 Temmuz 14 Ağustos 14 Eylül 14 Ekim 14 Kasım 14 Aralık 14 Ocak 15 Şubat 15 Mart 15 Nisan 15 Mayıs 15 Haziran 15 Temmuz 15 Ağustos 15 Eylül 15 Ekim 15 Kasım 15 Aralık 15 Ocak 16 Şubat 16 Mart 16 Nisan 16 Mayıs 16 Haziran 16 -8 12 Birikimli Cari Denge MilyarAylık USD 12 Aylık Birikimli (Milyar Cari Denge $) 20 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü -2,9 -5,3 -20 -29,4 -40 -60 Cari Denge -80 Enerji Dışı Cari Denge Haziran 16 Haziran 15 Haziran 13 Haziran 12 Haziran 14 Enerji ve Altın Dışı Cari Denge -100 Haziran 11 Turizm gelirlerindeki azalışa bağlı olarak zayıf seyrini sürdüren hizmet dengesi ve enerji hariç dış ticaret açığında gözlenen artış cari dengenin beklentilerin üzerinde açık vermesinde önemli rol oynadı. Ancak Rusya ile ilişkilerin normalleşmesinin ardından turizm gelirlerindeki azalışın Ağustos ayından itibaren yavaşlamasını bekliyoruz. Diğer taraftan Temmuz ayı öncü dış ticaret rakamları, Haziran ayında yükseliş kaydeden dış ticaret açığının tekrar düşüşe geçeceğine işaret ediyor. Ayrıca son zamanlarda 45 $’ın üzerinde tutunamayan petrol fiyatları da cari açıktaki gerilemenin devam etmesine imkan verecektir. Bu varsayımlar doğrultusunda cari açığın yılı 30 milyar $ civarında tamamlamasını bekliyoruz. 0 Haziran 10 Yılın ilk yarısında TCMB rezervlerinde 8,5 milyar $ artış gerçekleşti. Öte yandan net hata ve noksan kaleminde Haziran ayında 1,5 milyar $ tutarında çıkış gözlenirken yılın ilk 6 ayındaki toplam giriş 1,6 milyar $ ile geçen yıla göre oldukça sınırlı kaldı (2015 Ocak-Haziran: 8,6 milyar $). http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 1 1 Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü arastirma@halkbank.com.tr Mustafa Can BASMACI 0216 503 5348 Muharrem BAYKARA 0216 503 5394 Cihangir DİNÇER 0216 503 5826 UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü http://www.halkbank.com.tr/reports/reports.asp 2