Gastrointestinal Stromal Tümörlerde mast hücre yoğunluğu, c‐kit gen mutasyonu ve prognostik
parametreler arasındaki ilişki
Uğur Fırat, Savaş Kaya, Mehmet Küçüköner, Ali Süner, Beyhan Cengiz, İbrahim Sarı, Serkan Şenol, Ulaş Alabalık, A Yasir Bahar, Hüseyin Büyükbayram
22. Ulusal Patoloji Kongresi
8 Kasım 2012
Antalya
Giriş
• Gastrointestinal Stromal Tümörler (GİST) hedefe yönelik (kinaz hedefli) tedaviye çok iyi yanıt veren, çoğu kit (CD117) eksprese eden ve bunun neden olduğu uyarıyla oluşan mutasyonlarla da gelişim gösteren tümörlerdir
• Diğer yandan kit uyarısının mast hücre proliferasyonu, hayatta kalması ve diferansiyasyonunda da rol aldığı gösterilmiştir*
*Antonescu CR. Targeted therapy of cancer: new roles for pathologists in identifying GISTs and other sarcomas. Mod Pathol. 2008 Giriş
• Çeşitli çalışmalarda mast hücre yoğunluğu güvenilir bir prognostik belirleyici olarak tümörün agresifliğinden sorumlu tutulmuş,
• Mast hücre yoğunluğunun tümörün proliferasyon
ve prognozunu etkileyebileceği öne sürülmüştür.
• Meme kanserli olgularda yapılan çalışmada Mast
cell tryptase (MCT) artışının kanser migrasyon ve invazyonunu uyardığı gösterilmiştir.*
*Xiang M et al. Mast cell tryptase promotes breast cancer migration and invasion.
Oncol Rep. 2010
Giriş
• Mast hücrelerde triptazın bağ dokusunu yıktığı ve güçlü bir anjiyogenik uyarıcı olduğu bildirilmiştir.*
• Diğer bazı kanser olgularında mast hücre yoğunluğu ile anjiyogenez arasında direkt korelasyon saptanmış ve bunun da yine prognozda önemli olabileceği düşünülmüştür.**
* Holgate ST. The role of mast cells and basophils in inflammation. Clin Exp Allergy. 2000
** Imada A et al. Mast cells correlate with angiogenesis and poor outcome
in stage I lung adenocarcinoma. Eur Respir J. 2000
Giriş
• Bu çalışmamızda GİST olgularında intratümöral mast
cell tryptase pozitif mast hücre yoğunluğu, c‐kit mutasyonu ve diğer prognostik parametreler arasındaki ilişkiyi araştırmayı hedefledik. Gereç‐Yöntem
• Çok merkezli (Dicle Üniv, Gaziantep Üniv, İstanbul Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi) retrospektif çalışma için etik onayı alınan çalışmamıza klinik ve patolojik GİST tanılı 49 vaka dahil edildi.
• H&E preparatlar patoloji lab arşivlerinden çıkarıldı,
• Diğer hasta bilgilerine hastane arşivinden ulaşıldı.
Gereç‐Yöntem
• Parafinize doku kesitlerinde İHK yöntemle Mast Cell Tryptase boyaması yapıldı.
• Işık mikroskobunda rastgele seçilen 20 BBA’da
intratümöral mast hücreleri sayıldı (250 ve üzeri 250 kabul edildi).
• Peritümöral mast hücreleri değerlendirmeye alınmadı.
• H&E boyalı preperatlarda rastgele seçilen 50 BBA’da
mitoz sayıldı (100 ve üzeri 100 kabul edildi) .
Gereç‐Yöntem
• Ayrıca 37 olguda parafinize dokulardan Qiagen
FFPE DNA izolasyon kiti kullanılarak elde edilen DNA’ larda PCR işlemi sonrası DNA dizi analiziyle c‐kit gen mutasyonları belirlendi.
• İntratümöral mast hücre yoğunlukları, mitoz sayıları ve c‐kit gen mutasyon sonuçları ile • Hastalığa ait diğer prognostik parametreler (kitle çapı; Ki‐67 indeksi; CD117 ve CD34 pozitiflikleri; nekroz; nüks; metastaz gibi) karşılaştırıldı. İstatistiksel analiz
• Sayımla elde ettiğimiz verilerin karşılaştırmasında Spearman korelasyon testi, • Üçlü gruplarda Kruskal Wallis testi.
• İkili gruplarda Mann Whittney U testi uygulandı
Sonuçlar
Histomorfolojik ve İHK incelemede
• Mitoz saptanmayan ya da çok az sayıda mitoz içeren tümörlerde intratümöral mast hücresi yok ya da çok az sayıda izlenirken,
• Mitoz sayısı yüksek olanlarda (özellikle 20’nin üzerindekilerde daha belirgin olmak üzere) intratümöral mast hücre sayısında dramatik artışlar bulunduğu dikkat çekti. H&E, x400
MCT, x200
MCT, x200
MCT, x400
H&E, x400
MCT, x200
H&E, x400
H&E, x400
H&E, x400
H&E, x400
MCT, x200
MCT, x400
MCT, x400
MCT, x200
MCT, x400
MCT, x400
MCT, x200
MCT, x400
MCT, x400
Sonuçlar
• Ayrıca yüksek mitozla birlikte nekroz da gösteren tümörlerde mast hücrelerin daha çok nekroz odakları ve çevresinde yoğunlaştığı,
• Nekroz odaklarındaki mast hücrelerin daha çok degranüle (aktive) formda bulundukları görüldü.
H&E, x400
H&E, x400
H&E, x400
MCT, x400
MCT, x400
MCT, x400
MCT, x400
Mast hücre sayısı (20 BBA)
İntratümöral mast hücre sayısı ile mitoz sayısı arasındaki korelasyon
R=0,609
P<0,001
Mitoz sayısı (50 BBA)
Sonuçlar
Olgulara ait tümör çapları ile intratümöral mast hücre yoğunlukları karşılaştırıldığında
• Tümör çapı artışıyla korele bir şekilde intratümöral
mast hücre sayısında artış,
• Özellikle 20cm ve üzerindeki olgularda ise mast
hücre sayısında dramatik artışlar dikkat çekti.
Mast hücre sayısı (20 BBA)
İntratümöral mast hücre sayısı ile tümör çapı arasındaki korelasyon
R=0,640
P<0,001
Tümör çapı (cm)
Sonuçlar
C‐kit gen mutasyon analizi sonucunda
•
•
•
•
•
16 olguda delesyonel mutasyon (DM)
17 olguda nokta mutasyon(miss sence) (NM)
4 olguda insersiyonel mutasyon saptandı (İM)
En sık mutasyon sırasıyla exon 11 ve exon 9’da izlendi Exon 13 ve 17’de ise mutasyon saptanmadı
Sonuçlar
C‐kit mutasyonu ‐ mast hücre ilişkisi
• İM gösteren gurupta belirgin intratümöral mast
hücre artışı yalnızca bir olguda gözlendi • İM gurubunda DM ve NM guruplarına göre sınırda anlamlı mast hücre sayı artışı mevcut olsa da toplam vaka sayısı çok az (n=4) olduğundan bu konuda daha büyük seri çalışmalara ihtiyaç duyulduğu düşünüldü . Sonuçlar
• Diğer prognostik parametrelerle intratümöral mast
hücre yoğunluğu ve c‐kit mutasyonu arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı.
Tartışma
• GİST’ler çoğu kit (CD117) eksprese eden hedefe yönelik (kinaz hedefli) tedaviye iyi yanıt veren tümörlerdir.
• Kit ekspresyonu ve uyarısı bir taraftan neden olduğu mutasyonlarla bu tümörlerin gelişiminde rol almakta,
• Diğer yandan kit uyarısı mast hücre proliferasyonu, hayatta kalması ve diferansiyasyonunda önemli görev üstlenmektedir.*
*Antonescu CR. Targeted therapy of cancer: new roles for pathologists in identifying GISTs and other sarcomas. Mod Pathol. 2008 Tartışma
• Stem cell factor ve bunun reseptörü Cd117 mast
hücrelerin gelişimi, proliferasyonu ve devamlılığı yanısıra degranülasyonları için de önemlidir*
• Son çalışmalar mast hücre hedefini de içine alan tedaviler üzerinde durmaktadır *BM Jensen. Targeting kit activation: a potential therapeutic approach in the treatment of allergic inflammation.
Inflamm Allergy Drug Targets. 2007
Tartışma
• Literatür çalışmalarında mast hücre yoğunluğunun tümör agresifliğinden sorumlu güvenilir prognostik
bir belirleyici olduğu öne sürülmüştür • Mast hücre yoğunluğunun tümörün proliferasyon ve prognozunu etkileyebileceği bildirilmiştir.
• Yapılan bir çalışmada da Mast cell tryptase (MCT) artışının kanser migrasyon ve invazyonunu uyardığı gösterilmiştir.*
*Xiang M et al. Mast cell tryptase promotes breast cancer migration and invasion.
Oncol Rep. 2010
Tartışma
• Dolayısıyla GİST vakalarında tümör gelişimiyle
intratümöral mast hücre yoğunluğu ilişkisinden söz
edilebilir.
• Ayrıca bu konuda yapılacak daha ileri çalışmalar
tümör patogenezini daha iyi anlamamızı sağlayabilir
ve yeni tedavi yaklaşımları sunabilir.
Tartışma
• Tüm bu sonuçlar bize GİST’lerde intratümöral mast
hücre yoğunluğunun tümör prognozunda ve tedavi
yaklaşımında önemli yeri olabileceğini ve bunun C-kit
gen mutasyonlarıyla farklılık gösterebileceğini
düşündürmektedir.
Yeni çalışmalara ışık tutması dileğiyle,
TEŞEKKÜRLER…
